ترکه اموال، منافع و حقوقی است که متوفی در حین فوت دارا بوده و با فوت وی، قهراً به ورثه منتقل می‌شود. از جمله موضوعاتی که در رابطه با ارث شوهر از اموال زن مطرح می‌شود، ارث بردن شوهر از مهریه زن است. در این مطلب به این موضوع می‌پردازیم که آیا شوهر از مهریه زن ارث می‌برد یا خیر؟.
آیا مهریه زوجه متوفی قابل مطالبه است؟
براساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. وکیل شهرری می‌گوید مطابق این ماده قانونی مهریه از اموال زن به حساب می‌آید و پس از فوت او جزء ماترک به جای مانده از متوفی میان ورّاث تقسیم می‌شود.
از همین رو ارث بردن شوهر از مهریه زن موضوعی است که مورد بحث و امعان نظر قرار می‌گیرد. وکیل پاکدشت تصریح می‌کند بنابراین فوت زن موجب ساقط شدن مهریه نمی‌شود و مهریه زوجه متوفی توسط ورّاث قانونی وی قابل مطالبه است. وکیل اسلامشهر همچنین اشاره می‌کند اگر زن فوت کند وراث وی می‌توانند بر اساس سهم‌الارث خود از مبلغ مهریه بهره‌مند شوند.
چه کسانی از مهریه زوجه متوفی ارث می‌برند؟
سهم‌الارث هر یک از ورّاث میت به ترتیبی که قانون مشخص نموده است تعیین می‌شود. وکیل رباط کریم بیان می‌کند از این رو گروه‌هایی که از زوجه متوفی ارث می‌برند را می‌توان به شرح ذیل عنوان کرد:
۱_ شوهر در عقد دائم
۲_ فرزندان
۳_ پدر و مادری که در قید حیات باشند
۴_ خواهران و برادران در صورتی که زن فوت شده، شوهر و فرزند و پدر و مادر در قید حیات نداشته باشد.
همان‌گونه که گفته شد مهریه از جمله دارایی و حقوق زوجه است که جزء ترکه او محسوب می‌شود و با فوت وی میان گروه‌های مزبور به ترتیب اولویت تقسیم می‌گردد. وکیل دماوند می‌گوید به عنوان مثال اگر زوجه فوت شده دارای دو فرزند پسر و شوهر باشد طبق قانون ارث ، یک چهارم از اموال سهم شوهر است و بقیه ماترک میان دو فرزند پسر به تساوی تقسیم خواهد شد.
اگر چنانچه در خصوص ارث بردن شوهر از مهریه زن و یا مقررات راجع به آن سوال یا ابهامی دارید؛ می‌توانید از وکیل حقوقی در موسسه حقوقی زعفری رحقی مشاوره حقوقی تخصصی دریافت نمایید.
سهم الارث شوهر از مهریه زوجه متوفی
شوهر به عنوان یکی از ورثه زوجه متوفی از وی ارث می‌برد و سهم الارث او طبق قانون در صورت نبودن فرزند برای متوفی یک دوم و در صورت وجود فرزند برای متوفی یک چهارم از کل ماترک می‌باشد. وکیل شهرقدس می‌گوید به عبارت دیگر اگر ورّاث زوجه متوفی یک فرزند دختر و شوهر باشد؛ یک چهارم به شوهر می‌رسد زیرا متوفی دارای فرزند است. اما اگر زوجه متوفی فرزند نداشته باشد، شوهر یک دوم از ماترک را به عنوان سهم الارث خود خواهد برد.
ارث بردن شوهر از مهریه زن نیز در همین‌جا مورد بحث قرار می‌گیرد که آیا شوهر از مهریه زن ارث می‌برد؟ یا خیر. وکیل ورامین در پاسخ بیان می‌کند که شوهر از مهریه زن نیز ارث می‌برد و سهم او یک دوم یا یک چهارم بسته به وجود فرزند یا نبود آن برای متوفی متغیر خواهد بود.
شرایط ارث بردن شوهر از مهریه زن
برای ارث بردن شوهر از مهریه زن شرایطی لازم است که گاه نبود هر یک از آنها موجب مانع ارث بردن شوهر از مهریه زن خواهد بود. وکیل رودهن اشاره می‌کند بدین‌سان شرایط ارث بردن شوهر از مهریه زن طبق مواد قانونی عبارتند از:
۱ـ فقدان هر یک از موانع ارث بری از قبیل قتل، کفر یا لعان در شوهر
۲ـ زوجه مهریه خود را در زمان حیات نبخشیده باشد.
۳ـ زوجه مهریه خود را در زمان حیات دریافت نکرده باشد.
۴ـ ورّاث می‌توانند با ارائه دادخواست و مدارک به دادگاه صالح ، مهریه زوجه متوفی را دریافت نمایند.
با توجه به پیچیدگی‌های قانونی که در چگونگی ارث بردن شوهر از مهریه زن وجود دارد، پیشنهاد می‌شود از وکیل حقوقی متخصص در یک موسسه حقوقی معتبر در این زمینه مشاوره حقوقی دریافت نمایید.
چگونگی ارث بردن شوهر از مهریه زن
یکی از مباحث مطرح در خصوص ارث شوهر از اموال زن، حق وی از مهریه زن است. وکیل فیروزکوه می‌گوید اگر چنانچه زوجه فوت کند و در حین زندگی مشترک مهریه خود را دریافت نکرده باشد و ابراء نکرده باشد، مهریه ساقط نمی‌شود و این دین بر ذمه شوهر مستقر بوده و پرداخت آن بر عهده او خواهد بود.
در اینجا باید گفت که ارث بردن شوهر از مهریه زن با کسر سهم الارث شوهر و پرداخت مابقی مهریه به عنوان ماترک به جای مانده از متوفی به پدر و مادر و فرزندان او به ترتیبی که قانون مشخص نموده است مقدور خواهد بود.
محاسبه مهریه زوجه متوفی
براساس تبصره ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه‌ی زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.
در مواردی که سهم الارث شوهر از مهریه زوجه متوفی باید پرداخت شود، تاریخ فوت مبنای محاسبه خواهد بود. وکیل بومهن ادامه می‌دهد محاسبه مهریه زوجه متوفی به نرخ روز مستلزم این است که مهریه پول ایرانی باشد. وکیل ملارد همچنین می‌گوید نحوه محاسبه مهریه وجه رایج به صورت تقسیم متوسط شاخص بها در سال قبل، بر متوسط شاخص بها در سال وقوع عقد، ضربدر مهریه مندرج در عقد نامه است.
نتیجه گیری
از جمله موضوعاتی که در رابطه با ارث شوهر از اموال زن مطرح می‌شود، ارث بردن شوهر از مهریه زن است. وکیل شمیرانات می‌گوید مهریه از اموال زن به حساب می‌آید و پس از فوت او جزء ماترک به جای مانده از متوفی میان ورّاث تقسیم می‌شود. وکیل پاکدشت بیان می‌کند شوهر به عنوان یکی از ورثه زوجه متوفی از وی ارث می‌برد و سهم الارث او یک دوم یا یک چهارم بسته به وجود فرزند یا نبود آن برای متوفی متغیر خواهد بود.
در این مقاله سعی شد تا مقررات حقوقی راجع به ارث بردن شوهر از مهریه زن مورد برسی قرار گیرد. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. جهت دستیابی به اطلاعات بیشتر می‌توانید از وکیل حقوقی در موسسه حقوقی زعفری رحقی مشاوره حقوقی تخصصی دریافت نمایید.
نویسنده: محمدصادق محمدی ارجمند، ; کارشناس حقوق
قبل از ورود به هر دعوای حقوقی حتما با وکیل حقوقی متخصص مشورت کنید و بدون ارزیابی ادله و مدارک وارد دعوا نشوید. موضوعات حقوقی بسیار تخصصی و پیچیده است و یک اشتباه کوچک می‌تواند خسارت های زیادی را متوجه شما کند.
مؤسسه حقوقی زعفری متشکل از مجموعه‌ای از وکلای حرفه‌ای دادگستری آماده ارائه مشاوره بیشتر درباره این موضوع به شما است.
