هرکس در ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیهٔ موتوری زمینی، آبی یا کشاورزی تغییر دهد و یا پلاک وسیلهٔ نقلیهٔ موتوری دیگری را به آن الصاق نماید یا برای آن پلاک تقلبی به کار برد یا چنین وسایلی را با علم به تغییر و یا تعویض پلاک تقلبی مورد استفاده قرار دهد و همچنین هرکس به نحوی از انحا در شمارهٔ شاسی، موتور یا پلاک وسیلهٔ نقلیه موتوری و یا پلاک‌های موتور و شاسی که از طرف کارخانهٔ سازنده حک یا نصب شده بدون تحصیل مجوز از راهنمایی و رانندگی تغییر دهد و آن را از صورت اصلی کارخانه خارج کند به حبس از شش ماه تا یک سال محکوم خواهد شد که باتوجه به قانون کاهش مجازات حبس تعزیری به جزای نقدی تبدیل می شود.
مقدمه
وسایل نقلیه موتوری مانند انسان ها به دلیل شناسایی مشخصات خودرو و صاحب آن و تفکیک خودروها از یکدیگر نیازمند شماره گذاری خودرو ها می باشد که این امر توسط مراکز شماره گذاری خودرو موسوم به تعویض پلاک است،شماره گذاری خودرو و موتور سیکلت توسط نیروی انتظامی در این مراکز انجام می شود.
از زمانی که خودرو و موتور سیکلت وارد کشور شد فرآینده شماره گذاری این وسایل نیز شروع شد.افرادی که خودرو و موتور را وسیله ارتکاب جرم قرار میداده یا از ارتکاب جرم به دست می آمد یا مرتکب تخلفات رانندگی می شدند،برای گریز از از اعمال قانون و ضمانت اجراهای آن ناگزیر به تغییر یا دستکاری اعداد و ارقام پلاک و یا سایر مشخصات پلاک می شدند یا پلاک ماشین های دیگر را استفاده می کردند.
وضع قانون براساس نیاز های مردم انجام می شود.از این رو در سال ۱۳۴۵ قوه مقننه با تصویب قانون مجازات استفاده از پلاک های تقلبی وسایل نقلیه موتوری که مشتمل بر ۴ ماده بود خواست ضمانت اجرایی برای برخورد با چنین اعمالی در نظر گرفته باشد.
جزئیات متن قانون فوق الذکر(قانون مجازات استفاده ازپلاک‌های تقلبی وسائط نقلیه موتوری)مصوب 1345.8.2
ماده 1 – هر کس در ارقام و مشخصات پلاک وسائط نقلیه موتوری زمینی آبی و یا کشاورزی تغییر بدهد یا پلاک وسیله نقلیه موتوری دیگری را به آن‌الصاق کند یا برای آن پلاک تقلبی به کار برد یا چنین وسائلی را با علم به تغییر یا تعویض پلاک یا
داشتن پلاک تقلبی مورد استفاده قرار دهد به حبس‌تأدیبی از دو ماه تا یک سال محکوم می‌شود.
ماده 2 – هر کس به نحوی از انحاء در شماره شاسی یا پلاک وسیله نقلیه موتوری که از طرف کارخانه سازنده حک یا نصب شده تغییری بدهد و آن را‌از صورت کارخانه‌ای (فابریکی) خارج کند به حبس تأدیبی از دو ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.
ماده 3 – هر کس بخواهد وسیله نقلیه موتوری را اوراق کند مکلف است مراتب را با تعیین محل توقف وسیله نقلیه به شهربانی محل اطلاع دهد‌شهربانی محل باید ظرف یک هفته اجازه اوراق کردن وسیله نقلیه را بدهد و اگر به دلائلی با اوراق کردن موافقت ندارد تصمیم قطعی خود را ظرف همان‌مدت با ذکر دلیل به متقاضی ابلاغ نماید. هرگاه شهربانی هیچگونه اقدامی در آن مدت نکرد اوراق کردن وسیله نقلیه پس از انقضاء مدت مجاز است.تخلف از این ماده برای اوراق‌کننده موجب محکومیت به حبس تأدیبی از یازده روز تا دو ماه خواهد بود.
ماده 4 – اگر وسیله نقلیه موتوری یا پلاک آن سرقت یا مفقود شود شخصی که وسیله در اختیار و تصرف اوست ( اعم از آنکه مالک باشد یا نباشد)پس از اطلاع مکلف است بلافاصله مراتب را کتباً به نزدیکترین مرکز پلیس یا پاسگاه ژاندارمی اعلام نماید و در صورت تخلف به تأدیه پانصد تا یک‌هزار و دویست ریال جریمه محکوم خواهد شد.
قانون بالا مشتمل بر چهار ماده می‌باشد در جلسه روز سه‌شنبه هفتم تیر ماه یک هزار و سیصد و چهل و پنج به تصویب مجلس شورای ملی رسیده‌است.
رییس مجلس شورای ملی – مهندس عبدالله ریاضی
قانون فوق در جلسه روز دوشنبه 1345.8.2 به تصویب مجلس سنا رسیده است.
پلاک تقلبی
ماده ۷۲۰ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات،تحت سرفصل جرایم ناشی از تخلفات رانندگی آورده شده است و این ماده غیر از به کار بردن پلاک تقلبی که محوریت اصلی موضوع این مطلب است،به تغییر پلاک ویا الصاق پلاک وسیله ی نقلیه ی دیگر یا استفاده از این وسایل با علم به تغییر یا تعویض پلاک یا تغییر دادن شماره شاسی هک شده یا نصب شده بدون مجوز‌تصریح کرده است.
هرکس در ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیهٔ موتوری زمینی، آبی یا کشاورزی تغییر دهد و یا پلاک وسیلهٔ نقلیهٔ موتوری دیگری را به آن الصاق نماید یا برای آن پلاک تقلبی به کار برد یا چنین وسایلی را با علم به تغییر و یا تعویض پلاک تقلبی مورد استفاده قرار دهد و همچنین هرکس به نحوی از انحا در شمارهٔ شاسی، موتور یا پلاک وسیلهٔ نقلیه موتوری و یا پلاک‌های موتور و شاسی که از طرف کارخانهٔ سازنده حک یا نصب شده بدون تحصیل مجوز از راهنمایی و رانندگی تغییر دهد و آن را از صورت اصلی کارخانه خارج کند به حبس از شش ماه تا یک سال محکوم خواهد شد که باتوجه به قانون کاهش مجازات حبس تعزیری به جزای نقدی تبدیل می شود.
پلاک تقلبی موتور
قانونگذار ما به طور کلی از لفظ وسایل نقلیه موتوری استفاده کرده که موتور هم جزء همین دسته می باشد و همان مطالبی که برای پلاک تقلبی خودرو بیان کردیم برای موتور هم کاربرد دارد.
پلاک تقلبی خودرو
اگر تاکنون از پلاک تقلبی برای خودرو خود استفاده میکردید بدانید که جرم است و مجازات دارد. در قانون مجازات اسلامی ، در ماده ۷۲۰ آن بخش تعزیرات به به کار بردن پلاک تقلبی تصریح شده است.
جرم پلاک تقلبی
هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است جرم می باشد. در قانون مجازات اسلامی، قانون گذار به صورت خیلی مختصر و کوتاه به جرم پلاک تقلبی اشاره کرده است.این جرم با فعل مثبت اتفاق می افتد و به نظر می رسد یک جرم مادی صرف است یعنی اینکه برای ارتکاب آن نیاز به سوء نیت نمی باشد.
مجازات پلاک تقلبی
مجازات استفاده از پلاک تقلبی شش ماه تا یک سال حبس تعزیری می باشد که تبدیل به جزای نقدی می شود.
آیا مجازات این جرم قابل تخفیف هست؟
بله.ماده های ۳۷ و ۳۸ و ۳۹ از قابل تخفیف بودن این جرم سخن به میان اورده است.
ماده ۳۷ (اصلاحی سال 1399) – در صورت وجود یک یا چند جهت از جهات تخفیف، دادگاه می‌تواند مجازات تعزیری را به نحوی که به حال متهم مناسب‌تر باشد به شرح زیر تقلیل دهد یا تبدیل کند:
الف – تقلیل مجازات حبس به میزان یک تا سه درجه در مجازات‌های درجه چهار و بالاتر؛
ب – تقلیل مجازات حبس درجه پنج و درجه شش به میزان یک تا دو درجه یا تبدیل این مجازات و مجازات حبس درجه هفت حسب مورد به جزای نقدی متناسب با همان درجه؛
پ – تبدیل مصادره کل اموال به جزای نقدی درجه یک تا چهار؛
ت – تقلیل انفصال دائم به انفصال موقت به میزان پنج تا پانزده سال؛
ث – تقلیل سایر مجازات‌های تعزیری به میزان یک یا دو درجه یا تبدیل آن به مجازات دیگر از همان درجه یا یک درجه پایین‌تر؛
تبصره – چنانچه در اجرای مقررات این ماده یا سایر مقرراتی که به موجب آن مجازات تخفیف می‌یابد، حکم به حبس کمتر از نود و یک روز صادر شود، به مجازات جایگزین مربوط تبدیل می‌شود.
ماده ۳۸
جهات تخفیف عبارتند از:
الف- گذشت شاکی یا مدعی خصوصی
ب- همکاری مؤثر متهم در شناسایی شرکا یا معاونان، تحصیل ادله یا کشف اموال و اشیاء حاصله از جرم یا به کار رفته برای ارتکاب آن
پ- اوضاع و احوال خاص مؤثر در ارتکاب جرم، از قبیل رفتار یا گفتار تحریک آمیز بزه دیده یا وجود انگیزه شرافتمندانه در ارتکاب جرم
ت- اعلام متهم قبل از تعقیب یا اقرار مؤثر وی درحین تحقیق و رسیدگی
ث- ندامت، حسن سابقه و یا وضع خاص متهم از قبیل کهولت یا بیماری
ج- کوشش متهم بهمنظور تخفیف آثار جرم یا اقدام وی برای جبران زیان ناشی از آن
چ- خفیف بودن زیان وارده به بزه دیده یا نتایج زیانبار جرم
ح- مداخله ضعیف شریک یا معاون در وقوع جرم
تبصره ۱- دادگاه مکلف است جهات تخفیف مجازات را در حکم خود قید کند.
تبصره ۲- هرگاه نظیر جهات مندرج در این ماده در مواد خاصی پیشبینی شده باشد، دادگاه نمی تواند به موجب همان جهات، مجازات را دوباره تخفیف دهد.
ماده ۳۹
در جرائم تعزیری درجه های هفت و هشت در صورت احراز جهات تخفیف چنانچه دادگاه پس از احراز مجرمیت، تشخیص دهد که با عدم اجرای مجازات نیز مرتکب، اصلاح می شود در صورت فقدان سابقه کیفری مؤثر و گذشت شاکی و جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبات جبران آن می تواند حکم به معافیت از کیفر صادر کند.
نویسنده: نوید قمپا ، کارشناس حقوق
قبل از ورود به هر دعوای حقوقی حتما با وکیل متخصص مشورت کنید و بدون ارزیابی ادله و مدارک وارد دعوا نشوید. موضوعات حقوقی بسیار تخصصی و پیچیده است و یک اشتباه کوچک می تواند خسارت های زیادی را متوجه شما کند.
مؤسسه حقوقی زعفری متشکل از مجموعه ای از وکلای حرفه ای دادگستری آماده ارائه مشاوره بیشتر درباره این موضوع به شما است.
