در قراردادها، زمانی که دو یا چند نفر در امور مادی یا اعتباری در مقابل یکدیگر عهده دار امری می شوند این توافق ها در حدود قانون، نافذ خواهد بود، حال ممکن است در این قراردادها توسط یکی از طرفین برای تضمین اجرای قرارداد، وجه التزام تعیین شود. در این پژوهش به مواردی همچون تعریف وجه التزام، انواع وجه التزام و موارد دیگر در خصوص این موضوع می پردازیم.
وجه التزام چیست؟
کلمه التزام در لغت به معنای پایبندی، امری را به عهده گرفتن می باشد، در اصطلاح، نوعی شرط ضمن است که معمولا برای تضمین اجرای تعهد توسط یکی از طرفین عقد گذاشته می شود. حال اگر یکی از طرفین قرارداد در موعد مقرر تعهد خود اجرا نکند و تخلف نماید باید مبلغی را به متعهدله به عنوان خسارت پرداخت نماید، به این مبلغ وجه التزام گفته می شود.
در این مورد مشاوره با یک وکیل حقوقی در امور قراردادها و تعیین وجه التزام ضروری به نظر می رسد.
انواع وجه التزام
۱. وجه التزام ناشی از عدم اجرای تعهد: در قرارداد ممکن است متعهد، تعهد خود را به کلی انجام ندهد و خلف وعده نماید در این صورت به خسارتی که در قرارداد تعیین شده و به متهدله پرداخت می شود، خسارت عدم انجام تعهد گفته می شود.
۲. وجه التزام ناشی از تاخیر در اجرای تعهد: ممکن است متعهد، تعهد خود را با تاخیر انجام دهد در این صورت به مبلغ تعیین شده که به متعهدله پرداخت می شود، خسارت تاخیر در انجام تعهد گفته می شود.
موسسه حقوقی زعفری با همکاری وکلای حقوقی متخصص آمادگی لازم را جهت مشاوره حقوقی و قبول وکالت دارا می باشد.
وجه التزام قراردادی
به خسارت تعیین شده در قرارداد خواه به عنوان شرط یا قرارداد مستقل، وجه التزام یا شرط کیفری می گویند، در واقع وجه التزام از مصادیق خسارت به موجب قرارداد می باشد.
پس با توجه به اهمیت شروط ضمن عقد از جمله وجه التزام، مشاوره با یک وکیل حقوقی ضروری می باشد.
فایده تعیین وجه التزام
در قراردادها زمانی متعهد مسئولیت قراردادی متوجه او می شود و باید خسارت ناشی از عدم انجام تعهد یا اجرای نادرست یا همراه با تاخیر تعهد را به متعهدله پرداخت نماید که شرایط زیر وجود داشته باشد:
۱. گذشت موعد انجام تعهد و عدم اجرای تعهد توسط متعهد.
۲. ورود ضرر به متعهدله.
۳. قابلیت پیش بینی ضرر.
۴. وجود رابطه سببیت بین تاخیر در انجام تعهد و یا عدم انجام تعهد و ورود ضرر.
۵. لزوم جبران خسارت به حکم عرف، قانون و یا عقد.
حال فایده تعیین وجه التزام، عدم توجه به میزان واقعی خسارت و عدم نیاز به اثبات وجود ضرر می باشد. در صورت تعیین وجه التزام، صرف اثبات نقض تعهد برای مطالبه وجه التزام کافی است که می تواند به میزان کمتر یا بیشتر از خسارت واقعی باشد.
تاثیر قوه قاهره در وجه التزام
اگر عاملی خارجی، غیر قابل دفع و غیر قابل پیش بینی مانند سیل و زلزله، باعث عدم انجام تعهد از سوی متعهد شود، متعهد از پرداخت وجه التزام معاف خواهد بود، زیرا بنا بر ماده ۲۳۰ قانون مدنی، وجه التزام نوعی برآورد توافقی خسارت است و طبق مواد ۲۲۷ و ۲۲۹، در فرض وقوع حوادث قهری، متعهد از پرداخت خسارت معاف می باشد.
در این موارد مشاوره یک وکیل حقوقی از یک موسسه حقوقی معتبر می تواند موثر باشد.
اعتبار وجه التزام
در صورت که وجه التزام، غیر عقلایی باشد، قاضی نباید به آن ترتیب اثر دهد، در واقع عدم اختیار قاضی در تعیین خسارتی غیر از خسارت تعیین شده، ناظر به فرضی است که توافق راجع به تعیین خسارت، معتبر باشد در حالی که توافق غیر عقلایی، اساسا معتبر و الزام آور نیست.
نتیجه
وکیل حقوقی مقرر می دارد وجه التزام نوعی خسارت قراردادی و ناشی از مسئولیت قراردادی می باشد که بر خلاف مسئولیت ناشی از عدم انجام تعهد یا انجام نادرست و با تاخیر تعهد از سوی متعهد، نیازی به اثبات ورود ضرر نمیباشد و صرف اثبات نقض تعهد، قابل مطالبه می باشد و قاضی نمی تواند به مبلغ کمتر یا بیشتر از خسارت واقعی، حکم دهد.
نویسنده: امیر نژاد محمدی، کارشناس ارشد حقوق خصوصی، وکیل دادگستری
قبل از ورود به هر دعوای حقوقی حتما با وکیل حقوقی متخصص مشورت کنید و بدون ارزیابی ادله و مدارک وارد دعوا نشوید. موضوعات حقوقی بسیار تخصصی و پیچیده است و یک اشتباه کوچک می تواند خسارت های زیادی را متوجه شما کند.
مؤسسه حقوقی زعفری متشکل از مجموعه ای از وکلای حرفه ای دادگستری آماده ارائه مشاوره بیشتر درباره این موضوع به شما است.
