امروزه با توجه به حجم بالای پرونده‌هایی که برای حل اختلاف به دادگاه‌ها وارد می‌گردد و طرح دعاوی متعدد حقوقی و کیفری توسط اصحاب دعوی علیه یکدیگر شاهد آن هستیم که رسیدگی و صدور رای با طولانی شدن روند دادرسی مواجه گردد. از این رو قانونگذار این حق را برای اصحاب دعاوی حقوقی در نظر گرفته است که هر زمان بخواهند دعوی را با مصالحه پایان بخشند. در این مقاله به ذکر تعریفی جامع از سازش حقوقی ، مصادیق و شرایط آن خواهیم پرداخت
سازش حقوقی چیست؟
سازش در لغت به معنای توافق، سازگاری و آشتی است و در اصطلاح حقوقی یعنی خاتمه دادن به یک دعوای حقوقی به نحو مصالحه که مورد قبول طرفین دعوی قرار گیرد. وکیل حقوقی شهریار می‌گوید از آنجایی که صلح و سازش در دعاوی حقوقی برای طرفی که حکم به ضررش صادر می‌شود مجازاتی وجود ندارد؛ بدین جهت در این قبیل دعاوی به آسانی میتوان صلح و سازش را برقرار نمود. وکیل خوب بومهن ادامه می‌دهد در ماده ۱۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی نیز بیان شده است که در هر مرحله از دادرسی طرفین می‌توانند دعوای خود را به طریق سازش خاتمه دهند. وکیل فیروزکوه همچنین می‌گوید سازش حقوقی موجب جلوگیری از اقامه دعاوی حقوقی متعدد در محاکم دادگستری و صرف هزینه و زمان طولانی می‌گردد که این امر باعث می‌شود تا اصحاب دعوی بتوانند بدون تشریفات قانونی اقدام به مصالحه و سازش حقوقی نمایند.
درخواست سازش حقوقی
پس از ایجاد اختلاف میان طرفین و اقامه دعاوی حقوقی در دادگاه صلاحیت دار، مرجع رسیدگی به دعوی در هر حال دادگاه حقوقی می‌باشد. وکیل حقوقی پاکدشت بیان می‌کند لیکن قانونگذار برای اصحاب دعوی این حق را پیشبینی نموده است که در هر مرحله از رسیدگی که بخواهند دعوی را با سازش حقوقی خاتمه دهند. وکیل کیفری ورامین اشاره می‌کند مطابق قانون درخواست سازش حقوقی باید در فرم مخصوصی تنظیم شود و بعد از آن دادگاه با تعیین وقت، طرفین را بدین منظور دعوت می‌نماید. وکیل مهاجرت شهرری تصریح می‌کند به موجب ماده ۱۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی هر کس می تواند در مورد هر ادعایی از دادگاه نخستین به صورت کتبی درخواست نماید که طرف او را برای سازش حقوقی دعوت کند. وکیل حقوقی از یک موسسه حقوقی معتبر می‌گوید در ماده ۱۷۹ همین قانون نیز اشاره می‌کند در صورتی که در دادرسی خواهان یا خوانده متعدد باشند، هر کدام از آنان می تواند جدا از سایرین با طرف خود سازش حقوقی نماید.
برای مشاوره و دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص درخواست سازش حقوقی و مقررات راجع به آن با وکیل حقوقی از موسسه حقوقی زعفری رحقی تماس بگیرید.
شرایط صلح و سازش
پایه و اساس صلح و سازش توافق اصحاب دعوی است. وکیل حقوقی رودهن بیان می‌کند در واقع برای پایان بخشیدن به یک دعوی طرفین طبق قانون این اختیار را دارند تا به وسیله صلح و سازش از آثار یک دعوی حقوقی و تشریفات قانونی مربوط به آن رهایی یابند. وکیل در شمیرانات اشاره می‌کند قانون آیین دادرسی مدنی طی موادی برخی از شرایط صلح و سازش را بیان نموده است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
سازش حقوقی میان اصحاب دعوی ممکن است در دفتر اسناد رسمی به وقوع بپیوندد یا در دادگاه و همچنین در خارج از دادگاه واقع شود که در این صورت سازشنامه تنظیم شده بین طرفین غیر رسمی خواهد بود. وکیل حقوقی پاکدشت بیان می‌کند اگر چنانچه سازش حقوقی در دفتر اسناد رسمی محقق گردد، دادگاه پایان دادرسی را طبق سازشنامه تنظیمی در پرونده درج می‌کند و اجرای آن تابع قواعد مربوط به اجرای مفاد اسناد لازم الاجرا می‌باشد. وکیل طلاق ملارد همچنین می‌گوید امکان دارد سازش حقوقی در دادگاه تحقق یابد که در این حالت موضوع سازش و شرایط آن مطابق آنچه که واقع شده در صورتجلسه منعکس و به امضای قاضی پرونده و طرفین دعوی می‌رسد. وکیل ملکی شهرری می‌گوید هر گاه سازش حقوقی خارج از دادگاه واقع شده و سازشنامه نیز غیر رسمی باشد طرفین باید در دادگاه حاضر شده و به صحت آن اقرار نمایند. وکیل حقوقی شریف آباد در یک موسسه حقوقی معتبر بیان می‌کند اقرار طرفین در صورتجلسه نوشته شده و به امضای قاضی دادگاه و طرفین می رسد در صورت عدم حضور بدون عذر موجه طرفین، دادگاه بدون توجه به مندرجات سازش نامه رسیدگی را ادامه خواهد داد.
پس از آنکه سازش حقوقی بین طرفین حاصل شد، دادگاه براساس موارد پیش گفته پایان دادرسی را اعلام و اقدام به صدور گزارش اصلاحی می‌نماید. وکیل طلاق شهریار اشاره می‌کند مفاد سازشنامه که طی آنچه گفته شد نسبت به اصحاب دعوی و وراث و قائم مقام قانونی آنها معتبر و لازم الاجرا می‌باشد. بهترین وکیل اسلامشهر ادامه می‌دهد از آنجایی که موضوعات حقوقی از پیچیدگی خاصی برخوردار است لذا اکیدا توصیه می‌شود تا پیش از هر اقدام حقوقی از وکیل حقوقی با تجربه در موسسه حقوقی زعفری رحقی کمک دریافت نمایید.
تفاوت صلح و سازش
سازش یکی از روش‌های حل و فصل اختلافات است که از طریق آن طرفین درصدد برمی‌آیند که با پیدا کردن راه حلی رضایت بخش برای هر دو طرف به اختلاف خود خاتمه دهند. وکیل حقوقی شمیرانات همچنین می‌گوید صلح به معنای تسالم و آشتی و توافق می‌باشد و عبارت است از تراضی و تسالم بر امری، خواه تملیک عین یا منفعت یا اسقاط دین یا حق و یا غیر آن باشد.
براساس قانون ، صلح واجد تشریفاتی است که طرفین باید آن را رعایت نمایند و به نحو کتبی تنظیم گردد اما کتبی بودن در سازش حقوقی خارج از دادگاه و به صورت غیرقضایی ضروری نمی‌باشد. وکیل خوب پیشوا همچنین بیان می‌کند مشخص نمودن محدوده سازش حقوقی طبق توافق طرفین صورت می‌پذیرد به عبارت دیگر صرف توافق طرفین در سازش موجب تحقق سازش حقوقی می‌گردد و اینکه شروط سازش چگونه تنظیم شده است اهمیت چندانی ندارد اعم از اینکه اعطای امتیاز و گذشت از سوی یکی از طرفین اختلاف باشد یا به صورت متقابل اجرا شود. وکیل حقوقی شهریار در موسسه حقوقی زعفری رحقی ادامه می‌دهد این موضوع با آنچه در خصوص صلح در اصول حقوقی و رویه قضایی برخی از کشورها مجری است تفاوت دارد با این توضیح که در صلح بایستی حتما گذشت و اعطای امتیاز به صورت دو جانبه باشد.
نمونه صورتجلسه سازش حقوقی
براساس این صورتجلسه در تاریخ ……… بین جناب آقای/ سرکار خانم …. به شماره ملی ….. در خصوص پرداخت بدهی آقای/خانم …… موضوع دادنامه به شماره ……. به شرحی که در ادامه خواهد آمد توافق گردید.
۱_ توافق شده به محض امضای این صورتجلسه از یک دستگاه خودروی ….. به شماره پلاک ایران ….. رفع توقیف به عمل آید.
۲_ مبلغ قابل پرداخت موضوع این صورتجلسه شامل اصل طلب و خسارات ناشی از تاخیر تادیه و هزینه دادرسی است که جمعاً …… تعیین می‌گردد که به مبلغ ……. معادل ……. به صورت پیش پرداخت و …….. باقی مانده، به صورت ماهیانه مورد توافق طرفین قرار گرفته است.
۳_ آقای/ خانم ….. مبلغ پیش پرداخت را به صورت نقدی ( یک فقره چک بانکی به شماره ….) پرداخت می نمایند و مبلغ اقساط را به موجب بیست و پنج فقره سفته از شماره های ….. لغایت ….. هر یک به مبلغ …… تومان و هر ماه دو سفته پرداخت و کارسازی می نمایند.
۴_ در صورت عدم پرداخت هر یک از اقساط در راس موعد این توافق کان لم یکن بوده و مبلغ پیش پرداخت به عنوان خسارت وجه التزام به نفع طلبکار محاسبه شده و آقای/ خانم …… موظف است کل بدهی خود را پرداخت نماید.
نویسنده: محمدصادق محمدی ارجمند، دانشجوی حقوق دانشگاه فردوسی مشهد
قبل از ورود به هر دعوای حقوقی حتما با وکیل حقوقی متخصص مشورت کنید و بدون ارزیابی ادله و مدارک وارد دعوا نشوید. موضوعات حقوقی بسیار تخصصی و پیچیده است و یک اشتباه کوچک می تواند خسارت های زیادی را متوجه شما کند.
مؤسسه حقوقی زعفری متشکل از مجموعه ای از وکلای حرفه ای دادگستری آماده ارائه مشاوره بیشتر درباره این موضوع به شما است.
