اثبات جعل چک

هرچند که مطابق قانون صدور چک و لزوم ثبت آن در سامانه امکان جعل چک نسبت به گذشته کاهش پیداکرده است ولی باید به این نکته توجه کرد که چک های کاغذی هنوز هم توسط مردم مورد استفاده قرار می گیرد ، در این مقاله قصد داریم ابعاد حقوقی جرم جعل چک ، فواید اثبات جعل چک ، راه های اثبات و تاثیر شهادت شهود در اثبات جعل چک را بررسی کنیم .

امروزه در معاملات بسیاری چک به عنوان یک سند تجاری مورد استفاده قرار می گیرد .جعل چک (در قانون نیز جرم انگاری شده است) از موضوعات چالش برانگیزی است که برای دارندگان این سند تجاری محقق می شود و برای دریافت وجه آن ، نیازمند اثبات جعل چک در مراجع قانونی می باشیم . هرچند که مطابق قانون صدور چک و لزوم ثبت آن در سامانه امکان جعل چک نسبت به گذشته کاهش پیداکرده است ولی باید به این نکته توجه کرد که چک های کاغذی هنوز هم توسط مردم مورد استفاده قرار می گیرد ، در این مقاله قصد داریم ابعاد حقوقی جرم جعل چک ، فواید اثبات جعل چک ، راه های اثبات و تاثیر شهادت شهود در اثبات جعل چک را با یکدیگر بررسی کنیم .

جعل در چک به چند طریق ممکن است ؟

جعل به معنای ساخت غیرواقعی یک سند یا یک نوشته به ضرر اشخاص دیگر است که غالبا به جای نمونه اصلی آن سند و نوشته ارایه می گردد .

جعل چک با تغییر مبلغ آن ( در حد اضافه کردن یک صفر به مبلغ اصلی چک ) یا امضای چک به جای شخص صاحب حساب و صاحب امضا محقق می شود .معمولا جعل امضا چک در زمان صدور آن نسبت به بعد از صدور آن بیشتر اتفاق می افتد .

روش های پیشگیری از جعل چک

1-صاحب حساب امضایی داشته باشد که به سادگی نتوان آن را جعل کرد البته توجه داشته باشید که امضا شلوغ هم می تواند هنگام تعیین اصالت سند و امضا برای شما دردسر ساز شود .

2- امضا چک انحصاری باشد یا اینکه برای صدور چک از خودکار مخصوص تحریر و امضا چک استفاده شود .

3- دسته چک را در دسترس دیگران قرار ندهید و به صورتی نگهدارید که امکان دسترسی به آن برای دیگران غیر ممکن یا سخت باشد .

4- از صدور چک به عنوان امانت یا ضمانت یا چک سفید امضا تا جایی که امکان دارد خودداری کنید.

وکیل شهری می‌گوید در صورتی که مدعی جعل چک در مقام اثبات جعل چک قرار گیرد باید نسبت به شرایط آن آگاهی داشته باشد :

یکی از مهم ترین شرایط این است که چک جعل شده باید تا حدی با چک اصلی شباهت داشته باشد که مردم عادی حاضر در جامعه در نگاه اول قادر به تشخیص آن نباشند برای مثال اگر جعل بر روی امضا چک واقع شده است باید به گونه ای باشد که متصدی بانک نتواند تفاوت دو امضا را تشخیص دهد.

در رابطه با دعاوی مرتبط با چک و اثبات جعل چک و همچنین سایر دعاوی خود می توانید با موسسه حقوقی زعفری تماس حاصل فرمایید و از مشاوره وکلای حقوقی موسسه بهره مند شوید .

وکیل پردیس اضافه می کند یکی از چالش های پیش رو در اثبات جعل چک انکار امضا توسط جاعل می باشد . بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی کسی که از او شکایت شده است می تواند امضا خود را بر روی اسناد عادی مورد انکار قرار دهدو برای انکار خود نیازمند دلیل نمی باشد : در این هنگام وظیفه اثبات سند و امضا مندرح در آن به عهده کسی است که شکایت را انجام داده است .

باتوجه به اینکه چک جز اسناد عادی است آیا صاحب حساب می تواند امضا خود را انکار کند ؟

درست است که چک سند عادی است ولی به دلیل تجاری بودن آن و وجود قوانین خاص در این زمینه امضا آن توسط صاحب حساب قابل انکار نیست وبه فرض اینکه قابل انکار باشد صاحب حساب باید دلیل قانع کننده ای را در مقابل مقام قضایی ارائه دهد : دلیلی که برای اثبات جعل چک به وی کمک می کند .

آیا می توان از شهادت شهود در اثبات جعل چک استفاده کرد؟

وکیل اسلامشهر توضیح می دهد که در قواعد و مقررات کیفری و حقوقی ایران برای اثبات بسیاری از جرایم شهادت توسط شاهدانی که شرایط قانونی را داشته باشند جایگاه ویژه ای داشته و در بسیاری از موارد مبنای صدور رای قاضی می باشد . اما سوالی که پیش می آید این است که آیا می توان در اثبات جعل چک از شهادت شهود استفاده کرد یا خیر ؟ پاسخ : جعل چک کمی متفاوت تر از سایر دعاوی است و شهادت شهود تاثیر چشمگیری در اثبات آن نداشته بلکه جعل باید توسط کارشناس متخصص در این زمینه تشخیص داده شود و مبنای صدور رای قاضی ، اظهار نظر کارشناس می باشد . در اثبات جعل چک تنها شهادت افرادی معتبر است که هنگام جعل چک در صحنه حضور داشته اند در غیر اینصورت شهادت شهود نمی تواند در اثبات جعل چک به شما کمک کند .

اولین و مهمترین اقدام در صورت تحقق بزه جعل چک چیست ؟

وکیل رودهن توضیح می دهد در صورتی که دسته چک یا یک برگ از دسته چکتان جعل شد باید برای اثبات جعل چک مطابق با قانون صدور چک ، در اولین فرصت تقاضای دستور عدم پرداخت وجه چک را به بانک بدهید توجه داشته باشید که این کار به تنهایی کافی نیست باید به دادسرا مراجعه و شکایت خود را مطرح کنید و به دنبال آن گواهی شکایت خود را ظرف مدت یک هفته به بانک تحویل دهید در غیر این صورت بانک به تقاضای هرکسی که چک را ارائه کند وجه آن را پرداخت میکند .

چگونگی اثبات جعل چک ؟

زمانی که شاکی تحت عنوان جعل چک شکایت نماید باید ابتدا در مقام اثبات جعل چک قرار بگیرد : نحوه ی اثبات جعل چک بدین صورت است که شاکی مدارک و دلایل را به دادسرا و دادگاه صالح ارائه می دهد و سپس بازپرس مدارک را برای کارشناسی یا مرجع تشخیص هویت اداره آگاهی ارسال می کند تا با ابزار و روش های خاص خود جعلی بودن چک را احراز کند .

پرکاربردترین روش ، روش مقایسه ای یا تطبیق امضا و خط می باشد که توسط کارشناس امضا صورت می گیرد : کارشناس امضا کسی است که خط و امضا فرد را در حالت های مختلف مورد بررسی قرار می دهد یکی از مهم ترین و با ظرافت ترین کار نحوه به دست گرفتن قلم و نوع حرکت دادن و شکلی است که به آن امضا گفته می شود .

وکیل پاکدشت مذکر می شود در اثبات جعل چک نظریه کارشناسی باید بر اساس اصل چک صورت بگیرد و نظریه کارشناسی بر اساس فتوکپی چک فاقد ارزش اثباتی است .

چک اگر توسط فرد مبتدی و غیر حرفه ای جعل شده باشد قاضی پرونده می تواند با علم به موضوع آن را تشخیص دهد اما زمانی که جعل توسط فردی حرفه ای انجام گیرد باید از روش های تخصصی فیزیکی ،شیمیایی و مقایسه ای ( تطبیق امضا و خط که در بالا به آن اشاره شد ) تشخیص داده شود .

در پایان به این نکته توجه داشته باشید که اثبات جعل چک در کوتاه ترین زمان ممکن علاوه بر اینکه فرد جاعل را به مجازاتش می رساند مانع ورود ضرر به بقیه افراد جامعه می شود . همچنین با توجه به اینکه جرم استفاده از سند مجعول از جرایم مطلق است اثبات جعل چک به صورت فوری می تواند در مطالبه سریع وجه چک به ما کمک کند .

_{نویسنده: زهرا منظمی فر، کارشناس حقوق، وکیل دادگستری}

قبل از ورود به هر دعوای حقوقی حتما با وکیل حقوقی متخصص مشورت کنید و بدون ارزیابی ادله و مدارک وارد دعوا نشوید. موضوعات حقوقی بسیار تخصصی و پیچیده است و یک اشتباه کوچک می تواند خسارت های زیادی را متوجه شما کند.

مؤسسه حقوقی زعفری متشکل از مجموعه ای از وکلای حرفه ای دادگستری آماده ارائه مشاوره بیشتر درباره این موضوع به شما است.

همه حقوق این سایت برای موسسه حقوقی «زعفری رحقی»محفوظ است.