رمز ارز چیست؟

  در این مقاله قصد داریم رمز ارز را از منظر حقوقی بررسی کنیم برای آشنایی بیشتر در ابتدا باید به تعریف رمز ارز بپردازیم.

  رمز ارز چیست؟

رمز ارز نوعی ارز دیجیتال است که امکان انتقال ارز در محیط دیجیتال را برای افراد فراهم می سازد.

ارزهای دیجیتال به صورت فیزیکی نبوده و فقط در محیط دیجیتال وجود دارند. انتقال ارز در آنها بسیار وسیع تر از ارزهای فیزیکی (مانند پول کاغذی) می باشد. برای مثال در یک بازی کامپیوتری با استفاده از این ارزها می توان برای بازیکن جون بیشتری خرید و یا امکانات بیشتری فراهم کرد.

برای استفاده از این ارزهای دیجیتال در معاملات باید رایانه و یا کیف پول متصل به اینترنت استفاده کرد.

شاید برای شما نیز این پرسش به وجود آید که رمز ارز ها چه تفاوتی با سیستم های پرداخت آنلاین بانک ها دارند؟ در جواب باید گفت هر دو آنها موجب انتقال ارز و خرید در فضای آنلاین می شوند اما تفاوت های بنیادینی با یکدیگر دارند.

برای مثال با استفاده از رمز ارزها یک نفر در غرب اروپا در کوتاه ترین زمان ممکن می تواند ارز خود را به یک نفر در آسیا انتقال دهد. پس از مزایای رمز ارزها می توان به انجام تراکنش های سریع در سطح بین الملل اشاره کرد.

این رمز ارزها به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به اعتماد افراد به یکدیگر ایجاد شده اند یعنی هیچ گونه واسطه ای در این میان وجود ندارد. انتقال پول در این شبکه ها به این صورت است که در سراسر دنیا و در هر وقت از روز می توان ارز انتقال داده بدون آنکه هویت افراد مشخص باشد و انتقال در درون مرزهای کشور برای افراد هیچ تفاوتی با انتقال برون مرزی برای آنها ندارد اما تمام اطلاعات آنها در رابطه با تراکنش هایشان در شبکه ذخیره می شود.

کنترل این نوع ارز در دست دولت ها نبوده و انتقال ارز بدون واسطه بانک یا موسسات اعتباری صورت می گیرد. با توجه به اینکه دولت ها نظارتی بر این سیستم ندارند و بیشتر ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز هستند و قانون خاصی بر آنها حاکم نیست امکان نوسانات شدید قیمتی و ضرر های هنگفت وجود دارد.

برخلاف سیستم سنتی که در آن معاملات افراد گاها به دلایل مختلف قابل ابطال است از ویژگی رمز ارزها غیر قابل برگشت بودن آنهاست بعد از انتقال ارزش و انجام یک معامله درشبکه ی دیجیتال اثر معامله غیر قابل حذف است و هیچ مقام قضایی نمی تواند موجب باطل شدن معاملات افراد و بی اثر کردن آن بشوند.

یکی از رایج ترین ارزهای دیجیتال که افراد بیشتر با آن آشنایی دارند بیت کوین هست اگرچه اولین و مهم ترین رمز ارز دنیا می باشد اما رمز ارز انواع دیگری نیز دارد .

حال که با تعریف رمز ارز و مزایا و معایب آن آشنا شدید کارکرد رمز ارز را از نظر قانونی بررسی می کنیم.

آیا خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران قانونی است؟

ارزهای دیجیتال قانون گذاری نشده اند.  به عبارتی غیر قانونی نبوده و تنها قانونی برای استفاده از آنها وضع نشده است . زمانی که در رابطه با موضوعی قانونی وضع نشده باشد و یا اجمال و ابهام وجود داشته باشد باید سراغ اصول فقهی برویم در فقه ما طبق اصل اباحه و قاعده ی قبح عقاب بلابیان شارع زمانی می تواند کسی را مجازات کند که پیش از آن ممنوع بودن آن فعل را اعلام نموده باشد بنابراین از نظر قانونی شخصی که در این سیستم و با استفاده از رمز ارزها به فعالیت می پردازد قابل مجازات از سوی مقامات قضایی نمی باشد.

البته در صورتی که رمز ارزها وسیله ی ارتکاب جرم قرار نگیرند برای مثال در قانون برای جرم پولشویی مجازات تعیین شده است و در صورتی که به وسیله ی رمز ارزها مرتکب جرم پولشویی و یا هر فعالیت مجرمانه ی دیگری بشوید به مجازات محکوم خواهید شد. که در این صورت بهترین راه برای شما مشورت با وکیل حقوقی آگاه و متخصص است. موسسه حقوقی زعفری رحقی ضمن راهنمایی شما در خصوص جرم بودن یا نبودن عمل ارتکابی می توانند در صورت جرم بودن شما را در این مسیر یاری دهند .

بنابراین  تا زمانی که قانون ارزهای دیجیتال را به رسمیت نشناسد پول تلقی نمی شوند و صرفا یک دارایی دیجیتال محسوب می شوند. از میان کشور های مختلف دنیا تنها تعداد کمی از آنها رمز ارز را به عنوان وسیله ی پرداخت پذیرفته اند. و تا زمانیکه به رسمیت شناخته نشوند اگر افراد در این سرمایه گذاری ها دچار زیان بشوند هیچ مرجعی برای پاسخگویی به آنها وجود نخواهد داشت و مالباختگان حتی نمی توانند وکیل بگیرند. چون وکیل نیزبه هیچ دادسرا و دادگستری نمی تواند مراجعه کند.

نظریه مشورتی 565/98/7 اداره کل حقوقی قوه قضاییه در خصوص رمز ارزها و ارز دیجیتال چنین بیان می دارد: پول یا ارز دیجیتال که به صورت الکترونیکی توزیع و قابل استفاده می باشد مانند بیت کوین طبق بند (پ) ماده یک قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1392 و اصلاحات بعدی ، پول رایج خارجی و به تبع آن ارز مورد حمایت این قانون به شمار نمی رود و با لحاظ تصویب نامه مورخ 1398/5/9 هیات وزیران خرید و فروش آن و همچنین نگهداری ، خرید و فروش و وارد کردن دستگاه استخراج بیت کوین در مقررات کیفری عنوان مجرمانه ندارد مگر اینکه دستگاه استخراج بیت کوین در فهرست کالاهای تحت مقررات گمرکی مطرح و وارد کردن آن منطبق با کالاهای موضوع قاچاق شود یا عملکرد دستگاه های استخراج بیت کوین مشمول عنوان های دیگر مانند خرابکاری موضوع ماده 687 قانون مجازات اسلامی 1375 یا قانون مجازات استفاده از آب ، برق، فاضلاب و گاز مصوب 1396 شود.

به طور کلی در خصوص ارتکاب جرایمی مانند کلاهبرداری ، پولشویی ، عدم وفای به عهد با استفاده از ارزهای دیجیتال بزه دیده می‌تواند شکایت رسمی خود را ثبت نموده و قوه قضاییه نیز موظف به رسیدگی می باشد . روش پیگیری در این موارد نیز همانند سایر جرایم کیفری و پرونده های حقوقی است. در صورت نیاز می توانید از وکیل حقوقی در پاکدشت مشورت بگیرید.

_{نویسنده: مهدیه دیلمی، کارشناس حقوق، وکیل پایه یک دادگستری}

قبل از ورود به هر دعوای حقوقی حتما با وکیل حقوقی متخصص مشورت کنید و بدون ارزیابی ادله و مدارک وارد دعوا نشوید. موضوعات حقوقی بسیار تخصصی و پیچیده است و یک اشتباه کوچک می تواند خسارت های زیادی را متوجه شما کند.

مؤسسه حقوقی زعفری متشکل از مجموعه ای از وکلای حرفه ای دادگستری آماده ارائه مشاوره بیشتر درباره این موضوع به شما است.