در کشور ما براساس قوانی اسلامی، قانون دیه که به آن خون‌بها نیز می‌گویند، به مال و پولی گفتـه می‌شود که در صورت صدمه جانی به فرد و فوت، به بازماندگان او توسط مقصر پرداختـه می‌شود.
دیه چیست ؟
دیه یا خون‌بها از قوانین اسلام است و بر اساس تعاریف فقهی، مال یا پولی است که به سبب کشتن انسان یا نقص عضو به کسی که صدمه دیده‌است یا به بازماندگان او پرداخت می‌شود. در تعریفی دیگر، دیه عبارت است از مقدار مال معین برای جبران جنایات عمدی (در صورتی‌که به هر دلیلی نیاز به قصاص نباشد)، شبه‌عمدی، غیرعمدی، خطای محض و نقص عضو و به دو دسته تقسیم می‌شود:
- جرایم عمدی که در آنها نیازی به قصاص نباشد.
- جرایم غیرعمدی (به‌عنوان مثال، تصادف، ضرب و شتم)
در جرایم غیرعمدی مانند تصادف که منجر به خسارت به فرد مانند فوت یا آسیب جانی به او می‌شود طبق قانون میزان دیه مشخص شده که فرد مجرم، باید به شخص زیان‌دیده پرداخت کند. دیه صرفا مختص به جرایم غیرعمدی نیست و در جرایم عمدی نیز دیه درنظر گرفته‌می‌شود.
در جرایم عمدی که نتوان مجرم را قصاص کرد، مبلغی را به عنوان دیه تعیین می‌کنند. البته گاهی با توافق طرفین ممکن است که اولیای دم با وجود حکم قصاص مایل به دریافت دیه یا کیفر نقدی است. بر اساس قانون در صورتی که بتوان با استفاده از شرع میزان خسارت را تعیین کرد موضوع دیه مصداق پیدا می‌کند و در صورتی که قابل تعیین نباشد، اَرش مصداق پیدا می‌کند.
به گزارش روابط عمومی موسسه حقوقی زعفری به نقل از تابناک به موجب ابلاغ بخشنامه رئیس قوه قضائیه به تمامی واحد‌های قضایی و دادسرا‌های سراسر کشور با توجه به بررسی‌ها و در راستای اجرای ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی، مصوب سال ۱۳۹۲، قیمت دیه کامله در ماه‌های غیر حرام برای سال ۱۴۰۳ مبلغ ۱۲ میلیارد ریال معادل یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان تعیین شد.
البته همان گونه که در ابلاغیه تاکید شده، نرخ دیه اعلام شده، مربوط به ماه‌های غیرحرام است و برای ماه‌های حرام (۴ ماه ذیقعده، ذیحجه، محرم و رجب در تقویم هجری قمری) نرخ دیه متفاوت است و بر اساس قانون مجازات اسلامی، مبلغ دیه در این ماه‌ها افزایش پیدا می‌کند و یک سوم به آن افزوده می‌شود. با این حساب، نرخ دیه سال آتی در ماه‌های حرام مبلغ یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان خواهد بود.
