امروزه با توجه به پیشرفت جوامع بشری در زمینه های مختلف،نوع ارتکاب جرایم و روش ها و ابزارهای مورد استفاده نیز در حال تغییر و تحول است که قانونگذار ناگزیر از آن است که به شناسایی عناوین مختلف جرایم و تعیین مجازات برای آن و حتی اصلاح قوانین کیفری موجود جهت ایجاد تناسب بین جرم و مجازات می باشد. یکی از جرایم رایج در جامعه جرم جعل می باشد که ممکن است در اسناد مختلف از جمله چک تحقق یابد. بنابراین شاکی باید بداند که مراحل شکایت جعل چک شامل چه مواردی می شود. در این مقاله قصد داریم به توضیح مراحل شکایت جعل چک،جعل امضاء صادرکننده چک،جعل امضاء ضامن یا ظهرنویس چک، و موارد مرتبط با آن بپردازیم.
جعل امضاء صادر کننده چک
یکی از موارد مرتبط با مراحل شکایت جعل چک، جعل امضا صادر کننده چک می باشد، یعنی ممکن است صادر کننده ادعا کند که امضاء وی در پایین چک متعلق به وی نیست و جعل شده است، با توجه به اینکه فرد به بانک مراجعه می‌کند و برای اینکه برای وی دسته چک صادر شود توسط بانک احراز هویت صورت می گیرد و امضاء وی در سامانه درج می شود و از همه مهم تر اینکه با روی کار آمدن چک صیادی، چک پس از صدور باید در سامانه صیادی ثبت و تایید شود، ادعای جعل امضاء در حال حاضر امری متداول نیست زیرا دلیلی بر اینکه فرد چک خود را بدون امضاء در اختیار دیگری قرار دهد تا مورد سوء استفاده قرار گیرد وجود ندارد به ویژه در مورد چک صیادی که پس از صدور چک،مراحل ثبت و تایید آن کاملاً محافظه‌کارانه می باشد و باید در سامانه چک صیادی ثبت شود مگر اینکه در چک های قدیمی فرد ثابت نماید که چک وی در نتیجه جرم مانند سرقت، خیانت در امانت، و … مورد سوء استفاده قرار گرفته است که قابل پیگیری می باشد. بنابراین فرد می تواند با مراجعه به یک وکیل حقوقی در مورد موارد فوق و مراحل شکایت جعل چک مشاوره حقوقی اخذ نماید.
جعل امضاء ضامن یا ظهرنویس
وکیل اسلامشهر توضیح می‌دهد یکی دیگر از مواردی که مرتبط با مراحل شکایت جعل چک می باشد جعل امضاء ضامن یا ظهرنویس چک می باشد،این ادعا از سوی ضامن یا ظهرنویس منطقی به نظر می رسد، در این صورت وقتی که علیه فرد به عنوان ضامن یا ظهرنویس چک طرح دعوی میشود، آن فرد می تواند امضاءخود را انکار نماید. در این صورت بار اثبات ادعای خود بر عهده خود او می باشد و چک جهت کشف حقیقت به کارشناس ارجاع میشود و هزینه کارشناسی در صورت تشخیص دادگاه بر عهده مدعی قرار می گیرد. ممکن است فرد نسبت به امضاء خود ادعای جعل نماید که در این صورت بار اثبات ادعا بر عهده خود او می باشد و چک به کارشناس ارجاع می شود و هزینه کارشناسی بر عهده مدعی قرار می گیرد.
موسسه حقوقی زعفری با همکاری وکلای متخصص پذیرای شما جهت ارائه مشاوره حقوقی و قبول پرونده در دعاوی حقوقی و … می باشد.
انواع جعل در قانون مجازات اسلامی
وکیل رباط کریم تشریح می کند که در قانون جعل به دو دسته جعل مادی و جعل معنوی (مفادی) تقسیم می شود.ماده ۵۳۲ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات ۱۳۷۵) در مورد جعل مادی در اسناد رسمی و ماده ۵۳۴ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات ۱۳۷۵) در مورد جعل معنوی (مفادی) در اسناد رسمی می باشد. وی دارد در جعل مادی،سند دروغی راجع به صادرکننده یا تایید کننده می گوید ولی در جعل معنوی (مفادی) سند صرفاً حاوی اطلاعات دروغ است و دروغی راجع به صادر کننده یا تایید کننده نمی گوید مانند اینکه متهم در بازجویی به بازپرس بگوید اتهام را قبول ندارم ولی بازپرس در صورتجلسه بنویسد متهم بیان داشت اتهام را قبول دارم.شما می توانید با مراجعه به یک وکیل حقوقی در مورد جرم جعل اسناد مانند چک و مراحل شکایت جعل چک مشاوره حقوقی اخذ نمایید.
مجازات جرم جعل سند
وکیل پردیس توضیح می دهد که چک یک سند عادی محسوب میشود و مجازات جرم جعل چک همان مجازات جرم جعل سند عادی می باشد و مراحل شکایت جعل چک مانند سایر اسناد عادی میباشد. بر اساس مواد ۵۳۲ ،۵۳۳، ۵۳۴ و ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات مصوب ۱۳۷۵)مجازات جرم جعل اسناد به این صورت می باشد:
۱. جعل مادی اسناد رسمی توسط کارمند دولت: یک تا پنج سال حبس یا پرداخت جزای نقدی.
۲. جعل مادی اسناد رسمی توسط افراد عادی یا کارمند دولت که ارتباطی با وظایف وی ندارد: شش ماه تا سه سال حبس یا پرداخت جزای نقدی.
۳. جعل معنوی (مفادی) اسناد رسمی توسط کارمند دولت: یک تا پنج سال حبس یا پرداخت جزای نقدی.
۴. جعل مادی اسناد عادی: شش ماه تا دو سال حبس یا پرداخت جزای نقدی.
مراحل شکایت جعل چک
همانطور که پیشتر بیان شد چک یک سند عادی محسوب می شود و مراحل شکایت جعل چک مانند مراحل شکایت سایر اسناد عادی می باشد وکیل شهریار اضافه می کند البته در اسناد رسمی هم به همین صورت می باشد مراحل شکایت جعل چک به این صورت است که شاکی می تواند به دو روش عمل کند. یکی اینکه فرد به کلانتری محل وقوع جرم مراجعه کند و با تنظیم صورت مجلس و نوشتن اظهارات خود و امضاء آن شکایت خود را مطرح کند. در این صورت پرونده به دادسرای مربوطه ارسال می شود و پس از صدور دستور قضایی به کلانتری یا آگاهی محل فرستاده میشود. روش دیگر این است که فرد با تنظیم شکواییه و ارسال آن به دادسرا از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی شکایت خود را مستقیم در دادسرا مطرح کند. در این صورت پس از تعیین شعبه و صدور دستور قضایی به کلانتری یا آگاهی جهت انجام تحقیقات فرستاده می شود. وکیل حقوقی بیان می‌دارد که روش دوم بهتر می باشد چراکه با طرح شکایت در دادسرا فرد یک گام جلوتر می باشد. از آن جایی که چک یک سند عادی محسوب می شود و مجازات آن حبس تعزیری درجه شش می باشد بنابراین دادگاه صالح دادگاه کیفری دو محل می باشد و پس از انجام تحقیقات مقدماتی در دادسرا پرونده به دادگاه کیفری دو محل جهت صدور حکم فرستاده می شود. با توجه به دشوار بودن این موارد و تخصصی بودن امر، مشاوره با یک وکیل حقوقی ضروری به نظر می رسد.
نتیجه
وکیل پاکدشت مقرر می دارد جعل ممکن است هم در اسناد عادی و هم در اسناد رسمی صورت گیرد و همان طور که گفته شد مجازات های متفاوتی را در پی دارد. چک یک سند عادی محسوب میشود که ادعای جعل چک از جمله امضاء چک از سوی صادر کننده و سوء استفاده از چک صرفاً در چک های قدیمی متصور است و در چک های صیادی با توجه به اینکه پس از صدور چک، ثبت و تایید آن از طریق سامانه صیادی صورت می گیرد ادعای جعل امضاء و سوء استفاده از آن متصور نیست، بنابراین مراحل شکایت جعل چک مانند سایر اسناد عادی می باشد.
نویسنده: امیر نژاد محمدی، کارشناس ارشد حقوق خصوصی، وکیل دادگستری
قبل از ورود به هر دعوای حقوقی حتما با وکیل حقوقی متخصص مشورت کنید و بدون ارزیابی ادله و مدارک وارد دعوا نشوید. موضوعات حقوقی بسیار تخصصی و پیچیده است و یک اشتباه کوچک می تواند خسارت های زیادی را متوجه شما کند.
مؤسسه حقوقی زعفری متشکل از مجموعه ای از وکلای حرفه ای دادگستری آماده ارائه مشاوره بیشتر درباره این موضوع به شما است.
