مطابق قوانین، هبه عقدی است که یک نفر مالی را مجانا به فرد دیگری تملیک می‌کند. در این مقاله قصد داریم تا با بیان تعریفی جامع از قانون هبه به انواع هبه در قانون و شرایط رجوع از عقد هبه و مقررات مربوط به آن بپردازیم. پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید
قانون هبه چیست ؟
هبه در لغت به معنای بخشش، بذل و عطیه است و در اصطلاح حقوقی عقدی است که به موجب آن، یک نفر مالی را به صورت رایگان به فرد دیگری تملیک می کند. وکیل در رودهن می‌گوید بنابراین قانون هبه یعنی شخصی به طور رایگان و مجانی مالی را به کسی می‌بخشد و در عوض آن مالی دریافت نمی‌کند. وکیل خوب فیروزکوه بیان می‌کند براساس ماده ۷۹۵ قانون مدنی هبه، عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به کس دیگری تملیک می‌کند. وکیل پیشوا ادامه می‌دهد تملیک کننده را واهب، طرف دیگر را مُتَّهِب، مالی را که مورد هبه است عین موهوبه می‌گویند.
با توجه به پیچیدگی های خاصی که در مقررات مربوط به قانون هبه وجود دارد توصیه می‌شود از یک وکیل حقوقی متخصص در یک موسسه حقوقی معتبر مشاوره حقوقی دریافت نمایید.
قانون هبه پدر به فرزند
ممکن است که پدر در زمان حیات خود مالی را به فرزندش هبه کند در این صورت مقررات قانون مدنی در خصوص هبه پدر به فرزند مورد توجه قرار می‌گیرد. وکیل حقوقی پاکدشت می‌گوید هبه قراردادی است که یک نفر مالی را به نحو رایگان به دیگری منتقل می‌کند. وکیل ورامین اشاره می‌کند هبه اصطلاحا یک عقد تشریفاتی است بدین معنا که انتقال گیرنده یا همان فرزند بایستی مال موهوبه را قبض نماید.
قبض مال موهوبه یعنی اینکه مال به صورت کامل در تصرف انتقال گیرنده قرار بگیرد و عقد هبه زمانی کامل می‌گردد که مال موهوبه به قبض فرزند رسیده باشد. وکیل مهاجرت بومهن همچنین می‌گوید در صورت فوت هر یک از پدر یا فرزند قبل از قبض مال موهوبه، عقد هبه باطل می‌گردد، زیرا به دلیل عدم قبض مال موهوبه، انتقال مالکیتی نیز انجام نشده است. وکیل کیفری دماوند بیان می‌کند البته باید گفت که قبض مال موهوبه هم می‌تواند توسط فرزند صورت پذیرد و هم توسط شخصی که از سوی او نمایندگی دارد. وکیل پاکدشت ادامه می‌دهد برای مشورت با وکیل حقوقی متخصص در زمینه قانون هبه پدر به فرزند از طریق شماره های موجود در سایت موسسه حقوقی زعفری رحقی با ما در تماس باشید.
قانون هبه مرد به زن
هدایایی که در طول زندگی مشترک میان زن و شوهر رد و بدل می‌شود از حیث آثار و شرایط ، انواع مختلفی دارد. وکیل طلاق شریف آباد می‌گوید به عنوان مثال هدایای دوران نامزدی مقررات مخصوص به خود را دارد که در ماده ۱۰۳۷ قانون مدنی به بعد آمده است. بهترین وکیل قرچک همچنین بیان می‌کند هدایایی که بعد از وقوع عقد نکاح یا در طول زندگی مشترک زوجین به یکدیگر می‌دهند اگر این هدایا جنبه مجانی یا بلاعوض داشته باشد و تحت قالب های دیگری مانند بیع، صلح، معاوضه و.. قرار نگیرد، جنبه هبه داشته و مقررات راجع به قانون هبه بر آن بار می‌شود.
چنانچه برای آگاهی بیشتر در خصوص قانون هبه مرد به زن نیاز به وکیل حقوقی آگاه و با تجربه دارید می توانید از وکیل حقوقی در موسسه حقوقی زعفری رحقی کمک بگیرید.
از آنجایی که بند یک از ماده ۸۰۳ قانون مدنی هبه میان پدر، مادر و اولاد را غیر قابل رجوع دانسته است، هبه مرد به زن قابل رجوع می‌باشد مگر اینکه مرد قابلیت رجوع از هبه را از خود سلب نموده باشد یا یکی از موارد عدم قابلیت رجوع به وقوع بپیوندد. وکیل خاورشهر ادامه می‌دهد به هر صورت مرد یا همان واهب هر زمان که بخواهد می‌تواند از هبه رجوع نماید و مال موهوبه را بازپس گیرد.
قانون هبه در طلاق
یکی از سوالاتی که بعضا پرسیده می‌شود این است که آیا می‌توان در طلاق، طلاها و اقلامی که زوجین به یکدیگر هدیه کرده‌اند را مسترد نمود یا خیر؟ وکیل طلاق شهریار در پاسخ می‌گوید اگر چنانچه احراز شود جواهرات و اقلام خریداری شده برای مرد یا زن تحت عنوان قانون هبه یا عاریه باشد در مورد اول با توجه به ماده ۸۰۳ قانون مدنی و بند‌های آن و در مورد دوم با در نظر گرفتن مقررات مربوط به عاریت قابل استرداد است، وکیل رودهن ادامه می‌دهد در غیر اینصورت چنانچه ثابت شود که اقلام مورد نظر به طور هبه معوض مبادله شده است در این صورت قابل استرداد نمی‌باشد.
بدین ترتیب اگر زوج هدایایی را خریداری نموده و به همسر خود هبه کرده باشد، با این پیش شرط که هبه بلاعوض بوده یعنی در ازای آن چیزی دریافت نکرده باشد و مال موهوبه همچنان در اختیار و مالکیت زوجه باشد. وکیل طلاق ورامین همچنین بیان می‌کند با در اختیار داشتن رسید یا فاکتورهای خرید آن می‌تواند دادخواست رجوع از هبه و استرداد طلا را به طرفیت زوجه به دادگاه تقدیم نماید.
هبه سهم الارث
شاید تاکنون دیده باشید که برخی از ورثه سهم الارث خود را به صورت اختیاری به دیگر افراد انتقال می‌دهند. وکیل خوب پیشوا می‌گوید هبه سهم الارث غالبا به نحو رایگان و بلاعوض و به وسیله هبه نامه انجام می‌شود که به موجب آن مالکیت سهم الارث به اعضای خانواده یا سایر افراد انتقال می‌یابد. وکیل حقوقی متخصص از یک موسسه حقوقی معتبر ادامه می‌دهد بنابراین در قانون هبه سهم الارث موضوع دریافت وجه و عوض منتفی است چراکه براساس ماده ۷۹۵ قانون مدنی هبه عقدی است که به موجب آن، یک نفر مالی را به صورت رایگان، به شخص دیگری تملیک می‌کند. بهترین وکیل خاورشهر همچنین می‌گوید هبه سهم الارث منوط به قبول متهب است، در حقیقت با هبه سهم الارث از سوی مالک، نوعی ایجاب به وقوع می‌پیوندد و شخص متهب نیز بایستی قبول خود را اعلام کند. وکیل بومهن ادامه می‌دهد نکته دیگر اینکه شرط صحت هبه سهم الارث ، قبض و دریافت سهم می‌باشد، در غیر اینصورت هبه سهم الارث به متهب انتقال نمی‌یابد. وکیل ملکی پاکدشت می‌گوید این امکان نیز وجود دارد که مالک پس از هبه سهم الارث خود به دیگری، پشیمان شود و برای سهم منتقل شده اقدام نماید. وکیل در دماوند بیان می‌کند رجوع از هبه شرایطی دارد که بدون در نظر گرفتن آن نمی‌توان اقدامی انجام داد. در ادامه مطلب به قانون رجوع از هبه خواهیم پرداخت، پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.
اگر چنانچه در خصوص قانون هبه سهم الارث و مقررات مربوط به آن سوال یا ابهامی دارید می‌توانید از وکیل حقوقی متخصص در موسسه حقوقی زعفری رحقی مشاوره حقوقی دریافت نمایید.
قانون رجوع از هبه
رجوع از هبه بدین معناست که هبه کننده یا همان واهب به صورت یک طرفه عقد هبه را منحل نماید و از ایجاب اولیه خود مبنی بر هبه مال موهوبه صرف نظر نماید. وکیل پاکدشت می‌گوید رجوع از هبه شرایطی دارد که در قانون رجوع از هبه به آن اشاره شده است. وکیل ملکی شهریار بیان می‌کند برطبق ماده ۸۰۳ قانون مدنی بعد از قبض نیز واهب می‌تواند با بقای عین موهوبه از هبه رجوع نماید مگر در موارد زیر:
۱- در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.
۲- در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.
۳- در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهراً، مثل این که متهب به واسطه‌ی فَلَس محجور شود خواه اختیاراً، مثل این که عین موهوبه به رهن داده شود.
۴- در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.
در این خصوص باید توجه داشت که هبه از جانب متهب قابل رجوع نیست، اما از جانب واهب یا همان هبه کننده، جز در استثنائاتی قابل رجوع می‌باشد. بهترین وکیل دماوند همچنین می‌گوید طبق قانون هبه ، بعد از فوت واهب یا متهب نمی‌توان از مال موهوبه رجوع نمود. وکیل ورامین اشاره می‌کند با توجه به قانون هبه ، هبه به صورت بخشش طلب به شخص مدیون نیز قابل رجوع نخواهد بود.
با فراهم بودن شرایطی که بیان شد مانند آنکه مال موهوبه ازبین نرفته باشد و مالکیت آن به شخص دیگری منتقل نشده باشد، دریافت کننده هبه پدر، مادر یا اولاد هبه کننده نباشد، هبه به صورت بلاعوض و رایگان باشد و در مال موهوبه تغییری حاصل نشده باشد، شخص می‌تواند برای رجوع از هبه و در صورت نیاز به اقامه دعوی دادخواست رجوع از هبه به دادگاه تقدیم نماید.
مشاوره حقوقی قانون هبه
پیش تر گفته شد که قانون هبه یعنی شخصی به طور رایگان و مجانی مالی را به کسی می‌بخشد و در عوض آن چیزی دریافت نمی‌کند. وکیل ملکی ورامین می‌گوید آگاهی از مقررات مربوط به قانون هبه موجب می‌شود تا افراد قبل از آنکه حق رجوع خود را نسبت به مال موهوبه از دست بدهند اقدامات قانونی لازم را انجام دهند. بهترین وکیل قیامدشت اشاره می‌کند برای رجوع از هبه یا استرداد اموال موهوبه بایستی در ابتدا به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و با تکمیل مدارک از جمله در اختیار داشتن مدارک مثبت مالکیتی و هبه نامه تحت عنوان رجوع از هبه دادخواستی را به مرجع صالح قضایی ارسال نمایید. وکیل قرچک ادامه می‌دهد سپس با تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ به طرفین، جلسه دادرسی تشکیل و نسبت به دعوی مطروحه رسیدگی قضایی انجام می‌شود. وکیل خوب بومهن همچنین می‌گوید رای مزبور در مرحله بدوی بوده و قابلیت اعتراض و تجدید نظر خواهی دارد.
برای کسب اطلاعات حقوقی بیشتر در خصوص مقررات مربوط به قانون هبه و ارائه وکالت در کلیه دعاوی حقوقی، با استفاده از شماره های موجود در سایت موسسه حقوقی زعفری رحقی می‌توانید از خدمات تخصصی وکیل حقوقی بهره‌مند گردید.
نویسنده: محمدصادق محمدی ارجمند، دانشجوی حقوق دانشگاه فردوسی مشهد
قبل از ورود به هر دعوای حقوقی حتما با وکیل حقوقی متخصص مشورت کنید و بدون ارزیابی ادله و مدارک وارد دعوا نشوید. موضوعات حقوقی بسیار تخصصی و پیچیده است و یک اشتباه کوچک می تواند خسارت های زیادی را متوجه شما کند.
مؤسسه حقوقی زعفری متشکل از مجموعه ای از وکلای حرفه ای دادگستری آماده ارائه مشاوره بیشتر درباره این موضوع به شما است.
