ارث به تمام اموال، عناوین، بدهی ها،حقوق و وظایف فرد پس از فوتش گفته می‌شود که به فرد دیگری منتقل می گردد. ارث برای مدت مدیدی نقش بنیادی در جوامع بشری داشته است. قانون ارث در جوامع مختلف متفاوت و در طول زمان تغییرات زیادی کرده است. بعد از اینکه فرد می‌میرد ممکن است ماترک داشته باشد که وراث متوفی بعد از اخذ گواهی انحصار وراثت می‌توانند براساس قانون ارث آن ماترک را بین خود تقسیم کنند به این ماترک که به وارث می رسد ارث می‌گویند.
افرادی که به موجب نسب ارث می برند
۱- پدرو مادر و اولاد
۲-اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها
۳-اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آنها
قانون ارث بین اولاد
بر طبق قانون مدنی اگر متوفی پدر و مادر نداشته باشد و فقط چند فرزند داشته باشد تمام ارث به اولادها می رسد و طبق قانون ارث اگر متوفی همسر داشته باشد بدوآ سهم وی را که به مقدار یک هشتم است داده می‌شود و بعد بقیه ماترک میان ورثه تقسیم می‌شود.
اگر متوفی پدر و مادر نداشته باشد ماترک طبق قانون ارث به طریق ذیل تقسیم می‌شود:
هر گاه فرزند یک نفر باشد خواه ذکور باشد و خواه اناث کلیه ترکه به او می رسد. اگر فرزندان متعدد باشند ولی همه پسر یا همه دختر باشد ارث بین آنها به صورت یکسان تقسیم می‌گردد. لکن اگر فرزندتان متعدد و بعضی از آنها ذکور(پسر) و بعضی اناث(دختر) باشند ذکور دو برابر اناث ارث می برد حال اگر متوفی پدر و مادر هم داشته باشد سهم آنها یک ششم از اموال است و اما اگر متوفی در پدر و مادر یک دختر هم داشته باشد سهم دختر مابقی اموال است .
شما می توانید با مراجعه به موسسه حقوقی زعفری رحقی ، از یک وکیل حقوقی در خصوص قانون ارث و مسائل مربوط به آن مشاوره حقوقی دریافت نمایید.
قانون ارث مادر به اولاد
اگر مادری فوت کند و پدر و مادرش در قید حیات نبوده و فوت کرده باشند و یک یا چند فرزند داشته باشد ارث مادر طبق قانون ارث به شکل زیر بین وارث تقسیم می‌شود.
۱-اگر فقط یک فرزند داشته باشد چه پسر باشد و چه دختر تمام ترکه مادر به او می رسد.
۲- اگر فرزندان متعدد باشد که همه ذکور باشد یا همه اناث باشند ارث مادر بالسویه بین آنها تقسیم می‌شود.
۳-اگر فرزندان متعدد باشد و بعضی از آنها ذکور و بعضی از آنها اناث باشد ذکور دو برابر اناث ارث می‌برند .
قانون ارث برای فرزند فوت شده
اگر فرزندی پیش از فوت پدر فوت کرده باشد از پدر ارثی نمی‌برد و فرزندان وی نیز از پدر بزرگ ارثی نخواهند برد بلکه بالعکس پدر از اموال فرزند خود که فوت کرده ارث خواهد برد و طبق قانون ارث میزان ارث پدر مشخص است .
وکیل حقوقی اسلامشهر در این خصوص بیان می‌کند: برابر قانون ارث فرزندان کسی که فوت کرده هیچ حقی از اموال پدر بزرگ خود ندارند و در صورتی از پدر بزرگ خود ارث می برند که هیچ خویشاوند نسبی از هیچ کدام از طبقات نسبی وجود نداشته باشد لکن اگر یکی از آنها وجود داشته باشد هیچ ارثی به آنها نخواهد رسید . بر حسب قانون ارث کسی که فوت شد هیچ حقی از اموال پدر بزرگ خود ندارد حال اگر پدر بزرگی برحسب علاقه و عاطفه ای که بین آنها وجود دارد مقداری از اموال خود را به آنها واگذار کند که از حیث اخلاقی قصد حمایت از نوه خود داشته باشد.
با توجه به این که موضوع وکالت طلاق از اهمیت بسزایی برخوردار است، مشاوره با وکیل حقوقی از یک موسسه حقوقی معتبر می‌تواند موثر واقع شود.
ارث به چه اشخاصی تعلق نمی گیرد
وکیل حقوقی رباط کریم می گوید:
۱-اگر شوهر بگوید که این اولاد من نیست و به زنش تهمت زنا بزند.
۲-کافر از مسلمان ارث نمی برد .
۳-اگر قاتل ورثه مقتول باشد در صورتی که قتل به عمد باشد از مقتول ارث نمی برد .
۴-زنا زاده از پدر و مادر ارث نمی برد .
۵-اولاد متولد نشده تنها در صورتی ارث می برد که زنده به دنیا بیاید.
۶-چنانچه تاریخ فوت اشخاص که از یکدیگر ارث می برند معلوم نباشد از یکدیگر ارث نمی برند مگر اینکه علت فوت غرق در آب یا هدم باشد.
وکیل حقوقی رودهن می‌گوید: گواهی فوت متوفی از سال ۹۵ در بعضی استان ها به خصوص تهران به صورت الکترونیکی و از راه سامانه درخواست گواهی فوت اخذ می‌شود.
مدارک لازم برای درخواست انحصار وراثت
۱-استشهادیه محضری.
۲-شناسنامه متوفی
۳-عقد نامه یا رونوشت
۴-شناسنامه وارث
۵- وصیتنامه رسمی شخص فوت شده.
اگر متوفی همسر باشد:
اگر شوهر فرزند نداشته باشد یک دوم از کلیه اموال ارث می برد.
اگر فرزند داشته باشد یک چهارم ارث می برد.
قانون ارث در صورت فوت شوهر
اگر زن فرزند داشته باشد یک هشتم از عین اموال منقول واز قیمت اموال غیر منقول واگر فرزند نداشته باشد یک چهارم از اموال شوهر ارث می برد.
قانون تقسیم ارث بابت خانه
براساس قانون ارث اگر ارث متوفی خانه باشد همسر و فرزند او در آن شریک هستند در تقسیم ارث خانه سهم همسر از ملک موروثی یک هشتم است . و فرزند ذکور هم در تقسیم ارث خانه ودر مقایسه با فرزند اناث دو برابر بیشتر ارث می برد.
مطابق قانون ارث برای تقسیم ارث خانه وارث باید ملک را پس از فروش بین خود تقسیم کنند. تا قبل از به فروش رفتن خانه هیچ یک از وراث به هیچ وجه حق دخل و تصرف در خانه را ندارد.
اگر بعد از فوت شوهر، همسر او در منزل ساکن باشد نمی تواند فرزندان را از فروش خانه منع کرد این امر فقط در صورتی قانونی است که شوهر وصیت کرده باشد زن تا زمانی که در قید حیات می باشد می‌تواند در آن منزل زندگی کند و اولاد آن حق فروش ملک را نخواهد داشت.
اگر شخص فوت شده در زمان حیات چند دنگ از خانه را به همسر و اولادهای خود بخشیده باشد و این امر قابل اثبات باشد فقط چند دنگ مانده وارث فقط چند دنگ باقی مانده رابین خود تقسیم کنند.
اگر پدر وقتی زنش در قید حیات بوده خانه را به نام او سند زده باشد و خود در قید حیات باشد فرزندان نمی توانند نسبت به ارث و میراث ادعای داشته باشند حال اگر خانه ای که به نام مادرشان است ملک شخصی او یا مهریه اش باشد فقط در این صورت است که می تواند نسبت به آن ادعا کنند اما در اصل پدر و مادر و مادر مادر نیز در ارث سهیم هستند.
نویسنده: بهروز کردنائیج، کارشناس حقوق، وکیل دادگستری
قبل از ورود به هر دعوای حقوقی حتما با وکیل حقوقی متخصص مشورت کنید و بدون ارزیابی ادله و مدارک وارد دعوا نشوید. موضوعات حقوقی بسیار تخصصی و پیچیده است و یک اشتباه کوچک می تواند خسارت های زیادی را متوجه شما کند.
مؤسسه حقوقی زعفری متشکل از مجموعه ای از وکلای حرفه ای دادگستری آماده ارائه مشاوره بیشتر درباره این موضوع به شما است.
