هک کردن یا نفوذ غیرمجاز به سامانه‌های رایانه‌ای، یکی از چالش‌های جدی دنیای دیجیتال امروز است که با گسترش فناوری اطلاعات ابعاد گسترده‌تری پیدا کرده است. از این رو، قوانین کیفری در بسیاری از کشورها به صراحت به جرم انگاری این رفتار پرداخته‌اند. در این مقاله به بررسی جرم هک کردن و مجازات‌های مربوط به آن در نظام حقوقی ایران می‌پردازیم.
مؤسسه حقوقی زعفری با ایجاد شبکه‌ای از بهترین وکلای حرفه‌ای در سراسر کشور، آمادگی دارد نسبت به ارائه مشاوره حضوری، غیرحضوری، آنلاین و نیز قبول وکالت در خصوص تمامی دعاوی حقوقی و کیفری اقدام نماید.
هک کردن یعنی چه؟
هک در لغت به معنای نفوذ و رخنه به سیستم‌های کامپیوتری است در برخی موارد، این واژه به مفهوم رمزگشایی نیز به کار می‌رود، اما رایج‌ترین و دقیق‌ترین برداشت از آن، همان نفوذ غیرمجاز به یک سیستم است. وکیل پاکدشت ادامه می‌دهد چرا که در هک کردن عنصر اصلی، ورود پنهانی و بدون اجازه به یک سامانه رایانه‌ای است.
پس از تعریف هک، فهم معنای هکر چندان دشوار به نظر نمیرسد، هکر فردی است که با بهره‌گیری از دانش فنی و مهارت‌های برنامه‌نویسی، به طور غیرمجاز وارد سیستم‌ها یا حساب‌های شخصی یا سازمانی می‌شود. وکیل تهران می‌گوید این نفوذ معمولاً از طریق فضای مجازی و باهدف دسترسی به اطلاعات حساس، شخصی یا محرمانه صورت می‌گیرد.
جرم هک کردن در ایران
با گسترش روزافزون فناوری اطلاعات و وابستگی افراد و سازمان‌ها به فضای مجازی، چالش‌های جدیدی در حوزه حقوقی و امنیتی پدید آمده است. وکیل ورامین بیان می‌کند یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، پدیده هک کردن و دسترسی غیرمجاز به سامانه‌های رایانه‌ای و اطلاعات شخصی و سازمانی است. وکیل در پاکدشت می‌گوید در نظام حقوقی ایران، این رفتار به‌عنوان یک جرم تلقی شده و قانون‌گذار در قالب قانون جرایم رایانه‌ای مقرراتی خاص برای مقابله با آن وضع کرده است.
یکی از مهم‌ترین مواد قانونی در برخورد با جنبه‌های مخرب عملیات هک در نظام کیفری ایران ماده ۸ قانون جرایم رایانه‌ای است. بهترین وکیل پایه یک دادگستری تهران می‌گوید مطابق این ماده، هر شخصی که به طور غیرمجاز داده‌های دیگری را حذف، تخریب، مختل یا غیرقابل‌پردازش کند، با مجازات کیفری مواجه خواهد شد.
هکر در این مرحله، نه‌تنها وارد سیستم می‌شود، بلکه به‌صورت غیرمجاز، اقدام به نابودسازی اطلاعات، اخلال در نظم داده‌ای یا ایجاد ناتوانی در پردازش صحیح آن‌ها می‌کند. وکیل پیشوا بیان می‌کند این اعمال، خواه از طریق حذف فیزیکی اطلاعات صورت گیرد یا از طریق تغییر ساختار داده‌ها، در شمول این ماده قرار می‌گیرند.
نکته دیگر اینکه عنصر مادی جرم موضوع این ماده‌قانونی، انجام یکی از چهار رفتار تصریح شده است اما شرط اساسی آن، تعلق داده‌ها به دیگری و غیرمجاز بودن اقدام صورت گرفته است. وکیل قرچک ادامه می‌دهد بنابراین، اگر فردی نسبت به داده‌های شخصی یا مجاز خود چنین اعمالی انجام دهد، مشمول این عنوان کیفری نخواهد شد.
مجازات هک کردن
امنیت اطلاعات در فضای مجازی یکی از دغدغه‌های مهم دنیای امروز است. وکیل خوب پاکدشت می‌گوید قانون جرائم رایانه‌ای باهدف پیشگیری و مقابله با فعالیت‌های غیرمجاز در این حوزه، از جمله هک کردن، تدوین شده است. وکیل دلیجان ادامه می‌دهد ازاین‌رو هک به‌عنوان دسترسی غیرمجاز به سامانه‌های رایانه‌ای، جرم‌انگاری شده و برای آن مجازات قانونی تعیین شده است.
بر اساس ماده ۸ قانون جرائم رایانه‌ای هر کس به طور غیرمجاز داده‌های دیگری را از سامانه‌های رایانه‌ای یا حامل‌های داده، حذف یا تخریب یا مختل یا غیرقابل‌پردازش کند به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
جرم دسترسی غیرمجاز و هک کردن تفکیک‌ناپذیرند؛ به‌نحوی‌که در عملیات هک، ارتکاب جرم دسترسی غیرمجاز اجتناب‌ناپذیر است. وکیل گلپایگان بیان می‌کند علاوه‌برآن، جرم تخریب یا اخلال در داده یا سامانه نیز به‌عنوان نتیجه بسیاری از هک‌ها، مورد توجه و استناد قرار می‌گیرد.
بهترین وکیل پاکدشت اضافه می‌کند ماده 17 قانون جرایم رایانه‌ای نیز در رابطه با افشا و انتشار تصاویر و هتک حیثیت افراد بدون اجازه آن‌ها وضع شده است.
مؤسسه حقوقی زعفری متشکل از کادری متخصص در تمام زمینه‌های حقوقی، کیفری، ثبتی، ملکی و خانواده می‌تواند در تمام مراجع قضایی همراه و همیار شما باشد.
جرم دسترسی غیرمجاز
در اغلب موارد، عملیات هک بدون ارتکاب جرم دسترسی غیرمجاز قابل تصور نیست، چراکه ورود به سامانه‌های رایانه‌ای بدون اجازه، هسته اصلی عمل هک را تشکیل می‌دهد. وکیل سلفچگان می‌گوید از سوی دیگر، نتایج بسیاری از اقدامات هکری با تخریب یا ایجاد اخلال در داده‌ها یا سامانه‌ها همراه است که خود، مصداق جرمی مستقل در قانون جرائم رایانه‌ای محسوب می‌شود.
هکرها با روش‌هایی مانند دستیابی به گذرواژه، استفاده از درهای پشتی یا اسب‌های تراوا، به سیستم‌ها نفوذ می‌کنند. وکیل محلات اشاره می‌کند اما نکته کلیدی آن است که این نفوذ زمانی جرم محسوب می‌شود که با شکستن تدابیر امنیتی صورت گیرد. وکیل ملکی پاکدشت ادامه می‌دهد اگر سامانه‌ای فاقد تدابیر حفاظتی باشد، دسترسی به آن مصداق دسترسی غیرمجاز نیست. وکیل خمین می‌گوید بنابراین، تحقق جرم هک مشروط به وجود و نقض این تدابیر امنیتی است.
ماده ۱ قانون جرائم رایانه‌ای به جرم دسترسی غیرمجاز میپردازد. این ماده مقرر می‌کند، هر کس به طور غیرمجاز به داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی که به‌وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است دسترسی یابد، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
دسترسی غیرمجاز مقدمه بسیاری از جرائم سایبری به شمار می‌رود. وکیل سمنان می‌گوید در فرآیند هک، این دسترسی اولین گام برای ورود به سامانه مقصد است. وکیل شریف‌آباد ادامه می‌دهد پس از آن، بستر برای انجام اعمالی مانند تخریب داده‌ها، اخلال در عملکرد سیستم یا سایر اقدامات مجرمانه فراهم می‌شود. وکیل گرمسار بیان می‌کند بنابراین بدون تحقق جرم دسترسی غیرمجاز، عملیات هک عملاً امکان‌پذیر نخواهد بود.
شکایت از هک شدن
در صورت هک شدن و دسترسی غیرمجاز به اطلاعات یا سامانه‌های شخصی، فرد متضرر می‌تواند از طریق مراجع قانونی اقدام به طرح شکایت کند. وکیل طلاق پاکدشت می‌گوید ابتدا باید مدارک و مستنداتی که نشان‌دهنده وقوع هک است، مانند پیام‌ها، اسکرین‌شات‌ها، گزارش‌های فنی یا اظهارنظر کارشناسان، جمع‌آوری شود.
سپس شاکی می‌تواند با مراجعه به دادسرای جرایم رایانه‌ای یا پلیس فتا، شکایت خود را ثبت نماید. وکیل رودهن ادامه می‌دهد در فرآیند تحقیقات، بررسی فنی بر روی سیستم یا حساب قربانی انجام می‌شود تا منبع نفوذ و نوع جرم مشخص گردد. وکیل اسلامشهر بیان می‌کند در صورت شناسایی هویت هکر، پرونده برای صدور حکم به مرجع قضایی ارسال می‌شود.
اگر هک منجر به خسارت مالی، نقض حریم خصوصی یا سرقت اطلاعات شود، شاکی می‌تواند درخواست جبران خسارت نیز داشته باشد. وکیل شهرری بیان می‌کند همکاری کامل با پلیس فتا و ارائه اطلاعات دقیق، روند رسیدگی را تسهیل می‌کند. وکیل شهریار همچنین می‌گوید در برخی موارد می‌توان با نظر مقام قضایی از کارشناس رسمی رایانه برای تحلیل تخصصی کمک گرفت.
با مشورت‌گرفتن از وکلای مجرب مؤسسه حقوقی زعفری با خیال آسوده به مراجع قضایی بروید. با ما تماس بگیرید: ۰۲۱۳۶۰۳۴۰۳۱
هک در فضای مجازی
تخریب در فضای مجازی با تخریب در دنیای واقعی تفاوت‌های اساسی دارد. برخلاف تخریب فیزیکی، آسیب‌های رایانه‌ای ماهیتی ناملموس و غیرمادی دارند، اما می‌توانند خسارات گسترده‌ای ایجاد کنند. وکیل رباط کریم اشاره می‌کند این نوع تخریب ممکن است تنها در کسری از ثانیه، عملکرد یک سامانه را مختل کرده یا داده‌های حساس را نابود کند.
هدف هکرها همیشه صرفاً دسترسی به اطلاعات یا سیستم‌ها نیست، بلکه گاهی تخریب کامل داده‌ها یا ایجاد اختلال در عملکرد سیستم مقصد را دنبال می‌کنند. وکیل بومهن می‌گوید تخریب سایبری به دلیل سرعت بالا و اثرگذاری نامرئی، ردیابی و مقابله با آن را دشوارتر کرده است. ازاین‌رو قانون‌گذار به چنین اعمالی توجه ویژه‌ای دارد.
سخن پایانی
باتوجه‌به رشد روزافزون فناوری، مقابله با جرایم سایبری مانند هک اهمیت بیشتری یافته است. وکیل دماوند بیان می‌کند هک کردن نه‌تنها نقض حریم خصوصی افراد و سازمان‌ها است، بلکه می‌تواند زیان‌های گسترده مالی و اطلاعاتی در پی داشته باشد. وکیل فیروزکوه می‌گوید قانون جرائم رایانه‌ای با جرم‌انگاری این رفتار و تعیین مجازات‌های مشخص، نقش بازدارنده‌ای ایفا می‌کند.
در چنین شرایطی، بهره‌مندی از راهنمایی بهترین وکلای پایه یک دادگستری امری ضروری است. وکیل شهرقدس بیان می‌کند مؤسسه حقوقی زعفری باتکیه‌بر دانش روز و تجربه در حوزه جرایم رایانه‌ای، آماده دفاع از حقوق شما و پیگیری قانونی پرونده‌های مرتبط با هک و دسترسی غیرمجاز است.
نویسنده: محمدصادق محمدی ارجمند، کارشناس حقوق
قبل از ورود به هر دعوای حقوقی حتما با وکیل حقوقی متخصص مشورت کنید و بدون ارزیابی ادله و مدارک وارد دعوا نشوید. موضوعات حقوقی بسیار تخصصی و پیچیده است و یک اشتباه کوچک می‌تواند خسارت های زیادی را متوجه شما کند.
مؤسسه حقوقی زعفری متشکل از مجموعه‌ای از وکلای حرفه‌ای دادگستری آماده ارائه مشاوره بیشتر درباره این موضوع به شما است.
