زمانی که شخصی فوت می کند، ترکه یا میراث وی، به صورت قهری، به ورثه آن شخص تعلق می‌گیرد و باید بر اساس قواعد ارث، میان آن‌ها تقسیم شود. یکی از موضوعاتی که بعضا مورد سوال قرار می‌گیرد این است که ارث از برادر مجرد چقدر است؟ تقسیم ارث از برادر مجرد با در نظر گرفتن فروض مختلف یکی از مباحث مهم حقوق مدنی است که در این مقاله قصد داریم آن را بررسی کنیم.
قانون تقسیم ارث از برادر مجرد
وکیل شهرری بیان می‌کند به محض فوت یک شخص، ورثه او مالک اموال به جای مانده از متوفی می‌شوند. در این هنگام تا پرداخت هزینه‌های کفن و دفن، دیون و بدهی‌هایش دیگر کسی حق دخل و تصرف در اموال وی را نخواهد داشت.
بنابراین تقسیم اموال میان ورثه منوط به مشخص شدن افرادی است که از متوفی مالی را به ارث می‌برند. وکیل بومهن همچنین می‌گوید اگر چنانچه پیش از تقسیم اموال، یکی از ورّاث فوت کند، باز هم سهم الارث آن وارث محاسبه و در اموال او وارد می‌شود.
قانون مدنی و قانون امور حسبی از جمله قوانینی هستند که به میزان سهم الارث ورثه و نحوه تقسیم اموال اشاره می‌کنند. اما پیچیدگی مقررات حقوقی و نحوه تقسیم ارث از برادر مجرد سبب می‌شود تا افراد به وکیل حقوقی متخصص مراجعه نمایند.
ارث از برادر مجرد به چه کسانی می‌رسد ؟
براساس قانون، تقسیم سهم الارث هر یک از ورّاث بر حسب طبقات ارث انجام می‌شود. وکیل رباط کریم توضیح می‌دهد که ابتدا لازم است هر یک از طبقات ارث‌بری را بررسی نماییم. براساس ماده ۸۶۲ قانون مدنی ورّاث متوفی در سه طبقه قرار می‌گیرند:
۱_ طبقه اول: شامل پدر و مادر و فرزندان و همچنین نوه‌ها می‌شود.
۲_ طبقه دوم: پدر بزرگ و مادربزرگ، برادران و خواهران و فرزندان آن‌ها
۳_ طبقه سوم: عمو، عمه، خاله و دایی و فرزندان آن‌ها
باید گفت که پرداخت کردن دیون متوفی و همچنین هزینه‌های مربوط به کفن و دفن میت برعهده ورثه است. وکیل اسلامشهر می‌گوید براساس قانون مدنی ، حقوق و دیونی که به اموال به جای مانده از متوفی تعلق می‌گیرد و باید قبل از تقسیم آن ادا شود را می‌توان به شرح ذیل عنوان نمود:
الف) قیمت کفن میت و حقوقی که متعلق است به اعیان ترکه مثل عینی که متعلق رهن است.
ب) دیون و واجبات مالی متوفّی
پ) وصایای میت تا ثلث ترکه بدون اجازه ی ورثه و زیاده بر ثلث با اجازه‌ی آن‌ها.
بدین ترتیب پس از فوت فرد مجرد ، در صورتی که پدر و مادر او در قید حیات باشند، تمام اموال به آنان ارث می‌رسد؛ چراکه پدر و مادر در طبقه اول ارث‌بری قرار دارند.
حال اگر متوفی برادر یا خواهر نیز داشته باشد در صورت وجود پدر و مادر ارث نخواهند برد. زیرا برادر و خواهر در طبقه دوم ارث‌بری قرار دارند و پدر و مادر در طبقه اول می‌باشند بدین ترتیب ورّاث طبقه اول، ورّاث در طبقه دوم را از ارث محروم می‌کنند. وکیل اسلامشهر تصریح می‌کند اما اگر در زمان فوت شخص مجرد، پدر و مادر او در قید حیات نباشند؛ برادر و خواهر او که در طبقه بعدی قرار دارند از متوفی ارث می‌برند. بدین ترتیب در ادامه مطلب به موضوع ارث از برادر مجرد خواهیم پرداخت.
سهم الارث پدر و مادر در صورت فوت فرزند مجرد
وکیل شهریار شرح می دهد که در قانون به این موضوع اشاره شده است که در صورت وجود طبقه اول ارث بری، طبقات دیگر ارث نمی‌برند. به عنوان مثال اگر پدر و مادر متوفی در قید حیات باشند، تمام ارث را می‌برند و برادر و خواهرها چون در طبقه بعدی قرار دارند استحقاق خود را نسبت به دریافت ارث از دست می‌دهند. و تمام اموال به ورّاث طبقه اول می‌رسد.
اگر چنانچه متوفی مجرد باشد و تنها پدر یا مادر او در قید حیات باشد، وی تمام اموال را به ارث می‌برد. وکیل ورامین می‌گوید حال اگر پدر و مادر متوفی هر دو زنده باشند؛ اموال به جای مانده از متوفی میان آنان به نسبت تقسیم می‌شود در این فرض ارث مادر یک سوم و پدر دو سوم از ماترک خواهد بود.
با توجه به این که موضوع ارث از برادر مجرد از اهمیت بسزایی برخوردار است، مشاوره با وکیل حقوقی از یک موسسه حقوقی معتبر می‌تواند موثر واقع شود.
نکته دیگر اینکه سهم الارث مادر تحت شرایطی کاهش می‌یابد و از مازاد نیز به وی رد نمی‌شود که در اصطلاح حقوقی به آن حجب نقصانی گفته می‌شود. وکیل شهریار اشاره می‌کند هرگاه متوفی دارای دو برادر یا یک برادر و دو خواهر باشد یا اینکه دارای چهار خواهر (پدری یا پدر و مادری) باشد در این حالت سهم ارث مادر که یک سوم است تنزل کرده و به یک ششم خواهد رسید. بدین ترتیب وجود خواهر و برادر امی (مادری) به سهم الارث مادر خللی وارد نمی‌آورد.
سهم الارث خواهر و برادر از فرد مجرد
وکیل پاکدشت اشاره می کند در صورتی که طبقه اول ارث بری که شامل پدر و مادر و فرزندان متوفی است موجود نباشد، خواهر و برادر و فرزندان آنان که در طبقه بعدی قرار دارند ارث از برادر مجرد می‌برند. اگر در زمان فوت برادر مجرد ، پدر و مادر وی در قید حیات نباشند؛ برادر و خواهرها تمام اموال متوفی را به ارث می‌برند.
اگر چنانچه در خصوص ارث از برادر مجرد و یا مقررات راجع به آن سوال یا ابهامی دارید؛ می‌توانید از وکیل حقوقی در موسسه حقوقی زعفری رحقی مشاوره حقوقی تخصصی دریافت نمایید.
نحوه تقسیم ارث از برادر مجرد نیز به این صورت است که برادر، دو برابر خواهر ارث می‌برد. اما اگر متوفی دارای چند برادر و چند خواهر باشد ارث میان آن‌ها به صورت مساوی تقسیم می‌شود. وکیل پاکدشت همچنین می‌گوید ممکن است که در زمان فوت برادر مجرد علاوه بر اینکه پدر و مادر او در قید حیات نباشند، خواهر و برادر او نیز زنده نباشند که در این حالت فرزندان آنان یعنی خواهرزاده و برادرزاده مطابق سهم پدر و مادر خود ارث از برادر مجرد خواهند برد.
سخن پایانی
سهم الارث هر یک از ورّاث متوفی به ترتیبی که قانون مشخص نموده است تعیین می‌شود. پس از آنکه فرد مجردی فوت می‌کند، موضوع تقسیم ارث از برادر مجرد مورد توجه قرار می‌گیرد. تنها تفاوتی که در این خصوص به چشم می‌خورد نبودن همسر و فرزند برای متوفی می‌باشد. وکیل ملارد ادامه می‌دهد با در قید حیات بودن پدر و مادر ورّاث طبقه بعدی یعنی برادر و خواهر و فرزندان آنان از ارث محروم می‌شوند و تنها ممکن است سهم مادر کاهش پیدا کند. همچنین در صورت نبودن پدر و مادر متوفی، ارث از برادر مجرد به طبقه بعدی یعنی خواهر و برادرها خواهد رسید.
در این مقاله به برسی ارث از برادر مجرد و مقررات حقوقی مربوط به آن پرداختیم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. همچنین جهت دستیابی به اطلاعات بیشتر می‌توانید از وکیل حقوقی در موسسه حقوقی زعفری رحقی مشاوره حقوقی تخصصی دریافت نمایید.
نویسنده: محمدصادق محمدی ارجمند، کارشناس حقوق
قبل از ورود به هر دعوای حقوقی حتما با وکیل حقوقی متخصص مشورت کنید و بدون ارزیابی ادله و مدارک وارد دعوا نشوید. موضوعات حقوقی بسیار تخصصی و پیچیده است و یک اشتباه کوچک می‌تواند خسارت های زیادی را متوجه شما کند.
مؤسسه حقوقی زعفری متشکل از مجموعه‌ای از وکلای حرفه‌ای دادگستری آماده ارائه مشاوره بیشتر درباره این موضوع به شما است.
